ยาเพร็พ (PREP)
ย่อมาจาก Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP) เป็นการให้ยาต้านไวรัสแก่ผู้ที่ยังไม่ติดเชื้อเอชไอวี ก่อนมีความเสี่ยงสัมผัสเชื้อ เป็นวิธีการแบบใหม่ที่องค์การอนามัยโลก องค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา แนะนำให้ใช้ โดยหากทานยาอย่างสม่ำเสมอแล้ว จะสามารถป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีได้ถึง 92%
ใครควรทานยาเพร็พ
PrEP เหมาะกับชายและหญิงที่มีความเสี่ยงสูงในการติดเชื้อเอชไอวี ได้แก่
1. ผู้ที่มีผลเลือดเป็นลบ แต่มีคู่ที่มีผลเลือดเป็นบวกที่ยังไม่ได้รับยาต้าน หรือยังตรวจพบไวรัสในเลือด
2. ผู้ที่เคยกินยาป้องกันเอชไอวีฉุกเฉิน
3. ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับเพศชาย สาวประเภทสอง
4. ชายหรือหญิงที่ทำงานบริการทางเพศ
5. ผู้ใช้ยาเสพติด โดยเฉพาะชนิดฉีด
6. ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ขณะที่ไม่ได้สติ (เช่น มึนเมาจากแอลกอฮอล์ และสารเสพติด) โดยตั้งใจ และโดยไม่ตั้งใจ
ผลข้างเคียงของ PrEP มีอะไรบ้าง
- ยา PrEP มีความปลอดภัย โดยทั่วไปไม่พบปัญหาที่ร้ายแรงในผู้ที่ได้รับยา PrEP
- ยา PrEP อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ เบื่ออาหาร และปวดศีรษะได้ ซึ่งไม่ใช่ผลข้างเคียงที่อันตราย และอาการจะดีขึ้นได้เองเมื่อรับประทานยาต่อไปซักระยะหนึ่ง ผู้คนส่วนใหญ่ที่รับประทานยา PrEP ไม่มีผลข้างเคียงใดๆ ที่น่ากังวล
- แต่ถ้าคุณมีผลข้างเคียงจากการรับประทานยานี้ และผลข้างเคียงนั้นเป็นอยู่นาน แนะนำให้ปรึกษาแพทย์
มีอะไรอีกบ้างที่ควรรู้ขณะกำลังได้รับยา PrEP
เมื่อคุณได้รับยา PrEP คุณจำเป็นต้องกลับไปพบแพทย์เพื่อตรวจ HIV ซ้ำทุกๆ 3 เดือน ซึ่งในการกลับไปพบแพทย์ แพทย์จะสอบถามเกี่ยวกับผลข้างเคียงหรืออาการที่เกิดขึ้น และอาจมีการตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ ตรวจการทำงานของไต หรือถ้าหากคุณมีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ แพทย์อาจพิจารณาตรวจการตั้งครรภ์ด้วย
สิ่งสำคัญที่สุดคือต้องไปพบแพทย์ตามนัดเพื่อให้มั่นใจว่าคุณยังมีสุขภาพที่แข็งแรงและไม่ติดเชื้อ HIV แม้ว่าโอกาสของการติดเชื้อ HIV ระหว่างการรับประทานยา PrEP สม่ำเสมอจะมีน้อยก็ตาม แต่ถ้าหากระหว่างการรับประทานยา PrEP แล้วคุณเกิดติดเชื้อ HIV ขึ้นมา สิ่งสำคัญที่สุดคือแพทย์จะให้คุณหยุดใช้ยา PrEP ทันที เพราะยา PrEP ไม่ได้เป็นยาสำหรับรักษา – ความจริงก็คือ ถ้าคุณติดเชื้อ HIV แต่รับประทานยา PrEP จะทำให้เชื้อ HIV ยากต่อการรักษาได้