สัมภาษณ์ครูละครเขมร หลักฐานยืนยันว่ารับมาจากสยาม
หลักฐานที่เพิ่งยืนยันครูละครไทยในราชสำนักกัมพูชา จากบันทึกของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ
ในหนังสือนิราศนครวัด กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้บันทึกถึงการได้ไปชมนาฎศิลป์ของราชสำนักกัมพูชา หนึ่งในตัวละครเอกที่เล่นเป็นยักษ์นั้น ชื่อ "มิต" ซึ่งสอบถามได้ว่าเรียนมาจากครูไทยชื่อ "ครูสัมฤทธิ์" ซึ่งเดิมเป็นละครอยู่ในคณะละครพระองค์เจ้าสิงหนาท เมือนำข้อมูลมาเทียบกับบทสัมภาษณ์ของครูละครอาวุโสของกัมพูชาที่ชื่อครู Soth Sam On ที่กล่าวในคำสัมภาษณ์ว่า ครูของเธอชื่อ "มิต" รู้ภาษาไทยเนื่องจากเรียนมาจากครูของเธออีกทีที่ชื่อ ครูสัมฤทธิ์ ( ถอดคำพูดออกมาเป็น Kru Smitt ) ซึ่งข้อมูลคำให้สัมภาษณ์นับได้ว่าสอดคล้องกับคำบันทึกของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่กล่าวไว้ตรงกันว่า ครูมิต มีครูที่ชื่อ ครูสัมฤทธิ์ แม้ชื่อครูสัมฤทธิ์ในบทสัมภาษณ์จะไม่ครงกันเป๊ะ อาจจะเพราะสำเนียงหรือความคลาดเคลื่อนในการถอดเสียง แต่ก็ถือว่าใกล้เคียงและน่าเชื่อว่าเป็นชื่อเดียวกันครับ
เพราะฉะนั้นข้อมูลทั้งสองจึงเป็นการยืนยันการมีตัวตนจริงของครูละครไทยที่ชื่อ "สัมฤทธิ์" ในราชสำนักกัมพูชา ตรงตามหลักฐานที่มีการบอกเล่าต่อกันมา รวมถึงมีการบันทึกชื่อครูอีกหลาย ๆ คนที่เข้าไปสอนในราชสำนักกัมพูชาในหนังสือ ตำนานละครอิเหนา แต่ชื่อครูคนอื่นอีกหลาย ๆ คนยังไม่มีการสืบค้นต่อ จึงอยากให้ทางกรมศิลปากรส่งคนไปทำการสัมภาษณ์ครูอาวุโสกัมพูชาเพื่อตามรอยครูสยามเหล่านั้นจากข้อความเชื่อมโยงกับความทรงจำของครูอาวุโสกัมพูชาถึงการมีตัวตนจริง ๆ ก่อนที่ครูกัมพูชาเหล่านั้นจะชราภาพไปมากกว่านี้ครับ
ทิดเขียว ณ บ้านท่อน
๑ กันยายน ๒๕๖๑
ลิงค์คลิปบทสัมภาษณ์ : https://digitalcollections.nypl.org/…/c3ec3120-0380-0131-9d…