หน้าฝนกลายเป็นฤดูระบาดของโรคไข้เลือดออก

หากยังไม่ลืมกันเมื่อปี 2558 ประเทศ ไทยเกิดการระบาดใหญ่ของโรคไข้เลือดออก ยอดผู้ป่วยตลอดทั้งปีมีมากถึง 1.4 แสนราย ส่วนจำนวนคนที่เสียชีวิตนั้นอย่านับเลยดีกว่า

          ล่าสุดปี 2561 ทางกรมควบคุมโรค  กระทรวงสาธารณสุขได้ออกมาส่งสัญญาณที่น่าเป็นห่วงอีกครั้ง เมื่อพบว่า ตัวเลขผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกพุ่งสูงขึ้นมากถึงเดือนละ 1 หมื่นราย มาตั้งแต่เดือน เม.ย. ทั้งที่เป็นช่วงหน้าร้อนแท้ ๆ เชียว หากไม่มีมาตรการจัดการที่รวดเร็วคงไม่พ้นต้องซ้ำรอยการระบาดในอดีตแน่นอน

          พญ.ดารินทร์ อารีย์โชคชัย รอง ผอ. สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค บอกว่าเหตุ ที่เป็นเช่นนี้ เพราะว่าความแปรปรวนของสภาพอากาศของเมืองไทยที่พบว่ามีฝนตก ๆ หยุด ๆ ตลอดทั้งปี เลยเริ่มพบการระบาดที่เร็วขึ้นทั้ง ๆ ที่ปกติแล้วช่วงพีคของโรคนี้จะอยู่ในช่วง ก.ค.-ส.ค. ซึ่งเป็นหน้าฝน

          "เพราะฉะนั้นกรมควบคุมโรคจึงได้มีการตั้งศูนย์ปฏิบัติการตอบโต้สถานการณ์ไข้เลือดออกทันทีเมื่อเดือน พ.ค. ที่ก็สามารถทำให้ยอดผู้ป่วยในเดือนก.ค. ซึ่งชะลอตัวลดลง ซึ่งนับว่าเป็นสัญญาณดี แต่ยังไม่ถือว่าประสบความสำเร็จ เพราะยังต้องต่อสู้กับฤดูฝนอย่างเต็มตัวที่น่าจะลากยาวไปจนถึงเดือน ส.ค. เป็นอย่างน้อย"

          สาเหตุที่หน้าฝนกลายเป็นฤดูระบาดของโรคไข้เลือดออก เพราะความชุ่มฉ่ำทำให้ไข่ของยุงลายจะพร้อมที่จะแตกตัวออกมาเป็นลูกน้ำ และยุงลายตัวเต็มวัยโดยใช้เวลาเพียงไม่นาน

          ด้วยเหตุนี้ทางกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข จึงต้องให้ความสำคัญกับการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลายกันมาตลอด แต่ต้องยอมรับว่าลำพังเจ้าหน้าที่ของรัฐต่อให้เราทุ่มสรรพกำลังมากแค่ไหนก็ไม่สามารถเข้าไปจัดการได้ทุกครัวเรือน

          ดังนั้น "ประชาชน" จึงเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยยับยั้งไม่ให้มีผู้ป่วยไข้เลือดออกเพิ่มมากขึ้นไปกว่านี้ ซึ่งไม่ได้มีอะไรที่เกินจากความสามารถเพียง แค่ดูแลสุขลักษณะภายในบ้านให้ดี ผ่านคำสำคัญจำง่าย ๆ คือ "3 เก็บ"

          1. เก็บบ้าน ให้สะอาดปลอดโปร่ง อยู่ตลอดเพื่อไม่ให้เป็นแหล่งซุกซ่อนตัวของยุงลาย ซึ่งมักอยู่ตามมุมอับ หรือกองเสื้อผ้า

          2. เก็บขยะ เศษสิ่งของต่าง ๆ ที่อาจจะกลายเป็นแหล่งน้ำขังที่ทำให้ยุงลายมาวางไข่ได้ ซึ่งรู้หรือไม่ว่า ในวงจรชีวิตของยุงลายตัวเมียอยู่ได้นานถึง 6 สัปดาห์ 1 ตัวสามารถวางไข่ได้ถึง 5รอบ ใน 1 รอบ ก็สามารถวางไข่ได้มากถึง 100 ฟอง และฟักออกมาเป็นลูกน้ำยุงลายได้ภายใน 2-3 วัน

          "หากเราปล่อยให้บ้านตัวเองมีแหล่งน้ำขังเพียง 1 จุด แม้กระทั่งเศษขยะเพียงชิ้นเล็ก ๆ ที่มีน้ำขังอยู่อย่างฝาขวดยุงลายก็สามารถวางไข่ได้แล้ว เพราะฉะนั้นเราถึงต้องกำจัดขยะ ทำบ้านให้สะอาด"

          3. เก็บน้ำ คือปิดฝาภาชนะบรรจุน้ำให้มิดชิด ถ้าไม่ใช้แล้วก็ต้องทำความสะอาด ขัดถูก่อนทุกครั้ง เพราะถ้าคว่ำให้แห้งอย่างเดียวไข่ยุงลายยังสามารถติดทน และอยู่ได้นานเป็นปี ๆ แม้ไม่มีน้ำอยู่เลย ถ้าวันหนึ่งมีน้ำท่วมถึง หรือเข้าหน้าฝนไข่ใบนั้นก็พร้อมฟักตัวอีกครั้ง

          พญ.ดารินทร์ ยังบอกอีกว่า เมื่อดูแลบ้านแล้วก็อย่าลืม ดูแลตัวเอง โดยป้องกันอย่าให้ยุงกัด หากมีไข้ตาลอย ๆ 2 วันแล้วไข้ยังไม่ลดต้องรีบมาพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษาอย่าซื้อยากินเอง โดยเฉพาะยากลุ่มเอ็นเสด และแอสไพริน และห้ามไปฉีดยา ที่คลินิกโดยที่ยังไม่ได้รับการวินิจฉัยอย่างชัดเจน หากเป็นไข้เลือดออกจริงจะรักษายาก

          "เวลาฉีดยาทั้งที่เราป่วยเป็นไข้เลือดออก จะทำให้มีเลือดออกที่กล้ามเนื้อบริเวณที่ฉีดยาเข้าไป ทำให้รักษายาก ซึ่งประเด็นนี้เป็นเรื่องที่ต้องเตือนกันจริง ๆ เนื่องจาก 2 ใน 3 ของจำนวนผู้ป่วยไข้เลือดออกปีนี้เป็นผู้ใหญ่ ที่รับการวินิจฉัยช้า ไปซื้อยากินเอง"

          อันที่จริง คนไทยวัยผู้ใหญ่ต่างก็มีความรู้ว่าเวลาเป็นไข้เลือดออกไม่ควรซื้อยากินเอง และไม่ควรกินยากลุ่มไหน แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเพราะยังมีความเข้าใจผิดว่าโรคไข้เลือดออกเป็นเฉพาะในเด็ก ดังนั้นขอเอาไว้ ณ ตรงนี้เลยว่า ไข้เลือดออกเป็นได้ทุกวัย เพราะฉะนั้นต้องดูแลตัวเอง ดูแลบ้านและสิ่งแวดล้อมให้ปลอดยุงลาย.