ยืนยันการเจอน้ำพุร้อนบนพื้นผิวดวงจันทร์ยูโรปา นาซาแถลงเมื่อคืนนี้

นาซาแถลงยืนยันพบ "น้ำพุร้อนบนผิวดวงจันทร์ยูโรปา" จากชุดข้อมูลที่บันทึกไว้ 21 ปีที่แล้ว!

ในปี 2555 กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล สามารถบันทึกภาพดวงจันทร์ยูโรปากำลังพ่นบางสิ่งออกไปในอวกาศเป็นระยะทางถึง 200 กิโลเมตร ซึ่งนักวิจัยส่วนใหญ่เชื่อว่าเป็นน้ำจากใต้ผิวน้ำแข็งที่ถูกพ่นออกมา แต่ด้วยขีดจำกัดทางเครื่องมือทำให้ยังไม่สามารถยืนยันได้ว่าบางสิ่งบางอย่างที่กำลังพวยพุ่งออกมาจากพื้นผิวของมันคือสิ่งใด

งานวิจัยในครั้งนี้นำทีมโดย Xianzhe Jia นักฟิสิกส์อวกาศ จากมหาวิทยาลัยมิชิแกน เมืองแอนอาร์เบอร์ ประเทศสหรัฐอเมริกา ใช้ข้อมูลจากยานกาลิเลโอที่บันทึกไว้เมื่อ 21 ปีที่แล้ว ยืนยันว่ามีน้ำพุร้อนพุ่งออกมาจากผิวของดวงจันทร์ยูโรปาจริง

สำหรับภารกิจกาลิเลโอ เป็นภารกิจสำรวจดาวพฤหัสบดีและดาวบริวารในช่วงปี 2538 ถึง 2546 ซึ่ง Xianzhe Jia พบว่าในปี 2540 ยานกาลิเลโอได้บินเข้าใกล้ดวงจันทร์ยูโรปา ระยะห่างเพียง 200 กิโลเมตร ข้อมูลที่ยานกาลิเลโอบันทึกไว้เป็นค่าสนามแม่เหล็กของดวงจันทร์ยูโรปา แต่กลับพบว่ามีตำแหน่งที่มีการแปรปรวนของข้อมูลอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งการแปรปรวนของข้อมูลในลักษณะนี้ เป็นแบบเดียวกันกับการสำรวจน้ำพุร้อนของดวงจันทร์เอนเซลาดัสของดาวเสาร์ จึงนำข้อมูลนี้มาวิเคราะห์ใหม่อีกครั้งด้วยเทคโนโลยีและวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลที่ทันสมัย ประกอบกับภาพถ่ายจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลในปี 2555 ทำให้ได้ผลสรุปที่ชัดเจนว่า ที่พื้นผิวของดวงจันทร์ยูโรปามีน้ำพุร้อนพ่นออกมา

การค้นพบครั้งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะหากน้ำพุร้อนภายในชั้นมหาสมุทรใต้ผิวน้ำแข็งหนาทึบสามารถพุ่งออกมาภายนอกได้ การสำรวจและเก็บตัวอย่างน้ำก็จะเป็นเรื่องที่ทำได้สะดวกมากยิ่งขึ้น เพราะไม่จำเป็นต้องเจาะลงไปถึงชั้นมหาสมุทร อีกทั้งยังเป็นการแสดงให้เห็นว่ายังมีข้อมูลอีกมากมายที่หากนำเทคโนโลยีและวิธีการที่ทันสมัยมาใช้ในการวิเคราะห์ ก็อาจทำให้ได้ผลลัพธ์ที่แตกต่างออกไปจากอดีตได้

ในปี 2565 นาซาจะเริ่มภารกิจสำรวจดวงจันทร์ยูโรปาอีกครั้งภายในชื่อภารกิจว่า Europa Clipper ในครั้งนี้มีการวางแผนให้ยานอวกาศบินเข้าใกล้ดวงจันทร์ยูโรปาถึง 40 ครั้ง เป็นระยะห่างตั้งแต่ 100 กิโลเมตรไปจนถึง 15 กิโลเมตร ซึ่งจะเป็นการบินเฉียดที่ใกล้ที่สุด และจงใจให้บินผ่านตำแหน่งที่มีการพ่นน้ำออกมา เพื่อเก็บตัวอย่างของน้ำและอนุภาคต่าง ๆ เอาไว้แล้วนำมาวิเคราะห์ต่อไป

เรียบเรียง : ธนกร อังค์วัฒนะ - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ สดร.