เลี้ยงลูกไม่ให้ไปข่มขืนใคร

แม้จะเป็นเรื่องราวในละคร แต่ในชีวิตจริง เราก็พบเห็นเรื่องราวร้ายๆของการถูกล่วงละเมิดทางเพศ ไม่ว่าจะเกิดกับคนอื่นหรือบางครั้งก็เกิดกับตัวเราเอง

นอกจากการทำให้กฎหมายมีความศักดิ์สิทธิ์บังคับใช้ได้จริง อีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญคือเรื่องของการปลูกฝังเลี้ยงดูให้เด็กมีจิตสำนึกที่จะไม่ทำในสิ่งที่เบียดเบียนคนอื่น(ไม่ต้องถึงขนาดไปข่มขืน หรือ ฆ่าใคร แค่ทำให้คนอื่นเจ็บช้ำน้ำใจ ก็ไม่ควรทำ)

ความผิดบางอย่างที่คนๆหนึ่งทำกับอีกคนหนึ่ง ลำพังแต่เพียงกฎหมาย อาจไม่สามารถจัดการได้ มันเป็นเรื่องมโนธรรม ความสำนึกในใจของบุคคล เช่น เด็กคนหนึ่งไปแกล้งรังแกเพื่อน (ดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กๆ แต่ความไม่เอาใจใส่ในความรู้สึกของคนรอบข้าง ทำให้เด็กคนหนึ่งอาจจะโตขึ้นกลายเป็นผู้ใหญ่ที่เบียดเบียนสังคม)

เป็นโจทย์สำคัญของพ่อแม่ ที่เมื่อรักให้กำเนิดลูกมาคนหนึ่ง ก็มีความรับผิดชอบที่จะเลี้ยงให้เขาเติบโตเป็นคนที่ไม่สร้างความเดือดร้อนให้ใคร

จริงอยู่ว่าอาจมีหลายปัจจัยที่ทำให้เด็กคนหนึ่งเติบโตไปเป็นอย่างไร(เช่น ตัวเด็กเอง พันธุกรรม สิ่งแวดล้อม เพื่อน ครู คนรอบข้าง) แต่การเลี้ยงดูของพ่อแม่ถือเป็นปัจจัยหลักที่เกี่ยวข้องอันดับแรกๆ

.

เลี้ยงลูกให้ไม่ไปข่มขืนหรือทำร้ายใคร ทำอย่างไร?

1. พ่อแม่หรือผู้ดูแลต้องเป็นตัวอย่างที่ดีในการไม่ไปเบียดเบียนใคร

ตัวอย่างที่ดีมีประโยชน์มากกว่าการพร่ำสอนเป็นคำพูด เด็กจะเรียนรู้จาก Social learning

Social learning theory เป็นทฤษฎีว่าด้วยพฤติกรรม หมายถึงว่า คนเราจะเรียนรู้จากการสังเกตพฤติกรรมของคนรอบตัว เหมือนกับการอธิบายพฤติกรรมของอาชญากร ถ้าเพื่อนหรือครอบครัวมีส่วนร่วมในการกระทำผิดกฏหมาย ความเสี่ยงหนึ่งของเด็กที่กลายเป็นอาชญากร ก็คือ พ่อแม่ทำในเรื่องผิดๆให้ลูกเห็น หรือเด็กอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีอาชญากรรม แต่ถ้าพ่อแม่เป็นคนใจดี มีน้ำใจ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เด็กก็จะมองเห็นจนซึมซับเข้าไปในใจ

ถ้าอยากให้เด็กเป็นคนเห็นใจ ไม่เบียดเบียนคนอื่น พ่อแม่ก็ควรเป็นคนเช่นนั้นด้วย

2. สร้างบรรยากาศที่อบอุ่นปลอดภัยในที่ๆเด็กอาศัยอยู่

บรรยากาศอบอุ่นปลอดภัยหมายถึงทั้งร่างกายและจิตใจด้วย เด็กที่โตในบ้านที่คนทะเลาะกันรุนแรง นอกจากเด็กจะซึมซับความรุนแรง เด็กจะรู้สึกหวาดกลัวไม่ปลอดภัย ความกลัวในใจจะมีผลกระทบต่ออารมณ์และจิตใจ เกิดความเครียดได้ง่าย อารมณ์ไม่มั่นคงทำให้มีความเสี่ยงในการมีพฤติกรรมเสี่ยงๆหรือผิดๆได้ง่าย

3. ให้ความรักความอบอุ่น

ความรักที่พ่อแม่มอบให้จะทำให้เด็กรักตัวเองเป็น ถ้ารักตัวเองก็จะมีแนวโน้มไม่ทำในสิ่งที่ทำให้ตัวเองเดือดร้อน ความอบอุ่นจะทำให้เด็กรู้สึกมั่นคง ปลอดภัย เป็นพื้นฐานจิตใจที่จะนำไปสู่การมองโลกในแง่ดี รู้จักเห็นอกเห็นใจคนอื่น

4. รักแต่ไม่ตามใจเด็กไปหมด สอนให้รู้จักรอคอย ระงับความต้องการของตัวเอง

พ่อแม่ทุกคนรักลูก แต่ความรักแบบมีสติเป็นเรื่องจำเป็น บางคนรักลูกมาก ตามใจทุกอย่าง อยากให้อะไรก็ให้ ลูกก็จะกลายเป็นเด็กเอาแต่ใจ ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ไม่สนใจแม้ว่าจะเป็นเรื่องที่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน

5. สอนให้ลูกมีความรับผิดชอบ

เด็กๆจะเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่ดี ต้องรู้จักที่จะรับผิดชอบ รู้ว่าอะไรควรไม่ควรทำ ถ้าทำผิดจะมีผลตามมา ความมีวินัย รับผิดชอบ ถ้าพ่อแม่ไม่สอน เด็กๆก็จะไม่รู้

6. มีความสัมพันธ์ที่ดีกับเด็ก

เริ่มด้วยการใช้เวลากับเด็กๆให้มาก ที่สำคัญต้องเริ่มตั้งแต่เด็กยังเล็ก ไม่ใช่ซื้อของเล่นชดเชย หรือปล่อยให้เล่นเกม ของเล่นที่ดีที่สุดของเด็กคือพ่อแม่ การที่มีเวลาให้จะสร้างความผูกพัน แล้วจะสอนอะไรเด็กก็ไม่ยาก เด็กจะฟังมากกว่า ถ้าสัมพันธภาพไม่ดี พอเขาเป็นวัยรุ่น ก็อาจจะไปกับเพื่อน ตรงนี้ก็จะทำอะไรยากแล้ว แล้วถ้าสัมพันธภาพดีเวลามีอะไรเด็กสามารถมาพูดให้พ่อแม่ฟังได้ก็จะดีมากๆ

7. ให้ความเข้าใจแต่ไม่ปล่อยผ่าน เวลาทำผิดสอนให้ปรับปรุงตัว แต่ไม่ลงโทษรุนแรง

พ่อแม่ควรจะใจดี ใจเย็น แต่ไม่ควรใจอ่อนเกินไป เวลาที่บอกเด็กว่าอะไรที่ต้องทำ หรือห้ามทำอะไร ก็ต้องเป็นไปตามนั้น มีความสม่ำเสมอ อย่างไรก็ตามก็ต้องเข้าใจความต้องการ ความรู้สึกว่าเด็กคงไม่ชอบที่พ่อแม่ขัดใจ แต่ก็ต้องยืนยันไปตามที่ตกลงกัน เขาจะรู้ว่าอะไรควรหรือไม่ควรทำ สอนให้ปรับปรุงตัวแต่ไม่ทำโทษรุนแรง เด็กที่มีพฤติกรรมรุนแรงทำร้ายคนอื่นมักจะมีประวัติว่าถูกทำร้ายทางร่างกายและจิตใจรุนแรงเมื่อตอนเด็กๆ

8. จับที่ถูกและชมเชย

เมื่อเห็นว่าเด็กทำอะไรที่ดี ก็ต้องรีบชมเชย เป็นกำลังใจและสร้างคุณค่าในตัวเอง เกิดแรงจูงใจที่ให้เขาทำดีต่อไป

9. เอาใจลูกมาใส่ใจเรา

เด็กจะรู้สึกดีถ้าพ่อแม่เห็นอกเห็นใจ รับรู้อารมณ์ความรู้สึกของเขา ในสถานการณ์ความขัดแย้งกัน การแสดงออกว่าพ่อแม่เข้าใจว่าเขากำลังรู้สึกอย่างไร จะทำให้คุยกันเข้าใจขึ้น และเมื่อลูกรู้สึกว่าพ่อแม่ก็เข้าใจและเห็นใจเขา เขาก็จะมีความเข้าใจและเห็นใจคนรอบข้างต่อไป

10. สอนให้ลูกรู้จักจัดการกับความโกรธ

ความรุนแรงก้าวร้าวมักมีที่มาจากความโกรธ อารมณ์โกรธเป็นเรื่องธรรมชาติ แต่ที่สำคัญกว่าคือ การจัดการความโกรธนั้นของตัวเอง เช่น โกรธได้เป็นเรื่องธรรมชาติ แต่การจัดการความโกรธอย่างเหมาะสมสำคัญกว่า ไม่ใช่ว่าโกรธแล้วจะต้องทำร้ายทำลายคนอื่น พ่อแม่ก็ต้องทำเป็นตัวอย่าง ว่าโกรธได้ แต่สามารถจัดการได้ เช่น โกรธก็ไปหาอะไรทำ ปรึกษาคนที่ไว้ใจ ไปออกกำลังกาย เป็นต้น

11.สอนให้ลูกคิดอะไรไกลๆ มีเป้าหมายในชีวิต

หลายๆครั้งเด็กที่ทำผิดรุนแรง เป็นเพราะตามเพื่อน หรือ คิดอะไรง่ายๆ สั้นๆ ถ้าเด็กมีเป้าหมายว่าอนาคตอยากทำอะไร เป็นอะไร เด็กก็จะมีแนวโน้มดูแลตัวเองเพื่อไปสู่เป้าหมายนั้นได้ ลองพูดคุยถึงความฝันความหวังของเด็กเมื่อมีโอกาส

12. ปลูกฝังทักษะการกล้าที่จะปฏิเสธในเรื่องไม่ถูกต้อง

เด็กๆส่วนหนึ่งที่ทำผิด เกิดเพราะการกดดันจากกลุ่มเพื่อน ว่าถ้ารักเพื่อนต้องทำตามๆกัน ต้องช่วยกัน แม้ว่าบางครั้งจะเป็นเรื่องที่ผิด เช่นไปเสพยาเสพติด ไปล้างแค้นฝ่ายตรงข้าม ควรปลูกฝังเรื่องความหนักแน่น กล้าที่จะปฏิเสธในเรื่องที่ไม่ถูกต้อง

13. รู้จักเพื่อนของลูก

ลองชวนเพื่อนลูกมาเที่ยวบ้าน ทำอาหารให้กิน พูดคุยกัน พ่อแม่จะได้รู้เขารู้เรา ว่าเพื่อนๆที่ลูกคบอยู่เป็นยังไงบ้าง ถ้าเพื่อนของลูกไม่ค่อยถูกใจพ่อแม่ก็อย่าเพิ่งไปตำหนิหรือห้ามคบเพื่อน จะยิ่งทำให้ลูกต่อต้านและแอบไปทำอะไรโดยที่พ่อแม่ไม่รู้

.

โพสต์นี้เขียนยาว(อีกแล้ว) เพราะคิดว่ามีความสำคัญ อีกโพสต์ที่อยากเขียน(จริงๆคือนำโพสต์เก่ามาปรับและรีโพสต์ใหม่)ในเรื่องนี้ คือ จะสอนลูกอย่างไรเพื่อป้องกันการถูกล่วงละเมิด อย่างไรก็มาดูหน้าเพจเรื่อยๆ(เพราะบางทีโพสต์ไม่โชว์หน้าวอลล์ หรือง่ายหน่อยก็คลิกว่าขอให้มีการแจ้งเตือน get notification หรือตั้งค่าเพจเป็น see first นะคะ(ถ้าเป็น set as default จะเห็นโพสต์บ้าง ไม่เห็นโพสต์บ้าง)

#หมอมินบานเย็น
#ล่า2017