หน้าแรก ตรวจหวย เว็บบอร์ด ควิซ Pic Post แชร์ลิ้ง หาเพื่อน Chat หาเพื่อน Line หาเพื่อน Skype Page อัลบั้ม แต่งรูป คำคม Glitter สเปซ ไดอารี่ เกมถอดรหัสภาพ เกม วิดีโอ คำนวณ การเงิน
ติดต่อเว็บไซต์ลงโฆษณาลงข่าวประชาสัมพันธ์แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสมเงื่อนไขการให้บริการ
เว็บบอร์ด บอร์ดต่างๆค้นหาตั้งกระทู้

“ลิง” พันธุ์เดียวผู้ครองโลก / โดย ดร. วรากรณ์ สามโกเศศ

Share แชร์บอร์ด ข่าววันนี้ โพสท์โดย puppy
“ลิง” พันธุ์เดียวผู้ครองโลก / โดย ดร. วรากรณ์ สามโกเศศ
 
 
 

ในโลกอายุ 4,500 ล้านปีใบนี้ บรรพบุรุษของมนุษย์มีเส้นทางอันน่าทึ่งอย่างยิ่ง เพราะจากที่มีจำนวนไม่ต่ำกว่า 27 สปีชีส์ ในปัจจุบันเหลืออยู่เพียง Homo sapiens ซึ่งเป็นพวกเราเท่านั้น มันเกิดอะไรขึ้น และเราสามารถเอามาใช้เป็นบทเรียนเพื่อพัฒนาอนาคตได้อย่างไร

ในครอบครัว Hominidae (homonids) หรือที่เรียกว่า great ape (ลิงใหญ่) นั้นมี 7 สปีชีส์ที่หลงเหลืออยู่ กล่าวคือ ใน Orangutan (ลิงอุรังอุตัง) 2 สปีชีส์ ใน Gorilla 2 สปีชีส์ ใน Pan (ลิงชิมแปนซีกับลิง bonobo) 2 สปีชีส์ และใน Homo ​1 สปีชีส์

ในสปีชีส์ Homo นั้นที่มีหลงเหลืออยู่เพียงหนึ่งเดียวก็คือ Homo sapiens ซึ่งคือท่านผู้อ่าน ผู้เขียน และสมาชิกรวม 7 พันล้านคนในขณะนี้ ที่น่าสงสัยก็คือญาติๆ ของเราหายไปไหนกันหมดอย่างน่าเหงาใจ ​​

ผู้เขียนขอย้อนหลังกลับไปยังจุดเปลี่ยนของโลกเมื่อ 7 ล้านปีก่อน ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของโลกครั้งสำคัญ จนทำให้พื้นที่ป่าเขตร้อน (rainforest) อันกว้างขวางในทวีปแอฟริกา ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของมนุษย์ แปรเปลี่ยนเป็นทุ่งหญ้าแบบไม่มีต้นไม้ใหญ่หนาแน่น (savannas) การเปลี่ยนแปลงเช่นนี้มีผลอย่างสำคัญต่อกลุ่ม ape อันประกอบด้วย great ape และ ape พันธุ์เล็ก ซึ่งปัจจุบันมีสปีชีส์หลงเหลืออยู่ 2 สปีชีส์ คือ ชะนี (Gibbons) และลิงขนาดเล็กอื่นๆ

โดยปกติแล้ว เมื่ออยู่ในป่าเขตร้อน สัตว์เหล่านี้ดำรงชีพด้วยการปีนต้นไม้หาอาหาร ซึ่งได้แก่ลูกไม้เล็ก ผลไม้ ถั่ว ฯลฯ โดยมีหัวแม่โป้งเท้าขนาดใหญ่และโค้ง เพื่อช่วยให้สามารถปีนลำต้นและกิ่งได้อย่างกระชับ แต่เมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงเป็นทุ่งหญ้า ความสามารถในการปีนต้นไม้เพื่อหาอาหารจึงไม่จำเป็นอีกต่อไป เนื่องจากมีต้นไม้จำนวนน้อยให้ปีน

​เมื่อต้องอาศัยอยู่ในทุ่งหญ้า ศัตรูที่จ้องไล่ล่าก็มีมากขึ้น จึงเกิดวิวัฒนาการทางพันธุกรรมขึ้นในสปีชีส์ Homo กล่าวคือ หัวแม่โป้งเท้าไม่โค้งงออย่างเดิม แต่ตรงมากขึ้น ซึ่งเป็นขั้นตอนที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะทำให้สามารถรับน้ำหนักร่างกายได้มากขึ้น โดยไม่ต้องใช้มือแตะดินเพื่อช่วยพยุงตัวอีกต่อไป (หัวแม่เท้ารับได้ 30% ของน้ำหนักตัว) ดังนั้น จึงสามารถเดินตัวตรงและใช้มือสองข้างได้อย่างเสรี ​

หัวแม่เท้าตรงทำให้สามารถวิ่ง กระโดด เปลี่ยนแปลงทิศทางการเคลื่อนไหวได้อย่างคล่องตัว นอกจากนี้ การยืนตัวตรงทำให้สามารถเฝ้าระวังศัตรูและมองหาเหยื่อได้ไกลขึ้น ทั้งหมดนี้ช่วยให้สามารถมีชีวิตรอดในสิ่งแวดล้อมใหม่ได้เป็นอย่างดี

วิวัฒนาการทางพันธุกรรมของสปีชีส์ Homo มิได้มีเพียงเท่านี้ การมีมันสมองที่ใหญ่ขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับสัตว์อื่นช่วยให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพระหว่างสมาชิกที่อาศัยอยู่ร่วมกัน อีกประเด็นสำคัญก็คือ การอยู่อาศัยในทุ่งหญ้าทำให้ต้องหันมาบริโภคเนื้อสัตว์ที่มีโปรตีนสูง ซึ่งให้พลังงานมากกว่าอาหารดั้งเดิม และเสริมให้มีขนาดมันสมองใหญ่ขึ้นอีก

ถึงแม้การเดินตัวตรงและมีมันสมองใหญ่จะสร้างข้อได้เปรียบ แต่ก็ก่อให้เกิดปัญหาในเรื่องการคลอดทารก กล่าวคือ การเคลื่อนไหวที่คล่องแคล่วจากการเดินสองขาตัวตรงทำให้เชิงกรานเล็กลง ในขณะที่สมองและกะโหลกกลับใหญ่ขึ้น

แล้ววิวัฒนาการทางพันธุกรรมก็เข้ามาช่วยเหลือ ​บรรพบุรุษของเราเริ่มอยู่ในครรภ์สั้นลง ทั้งนี้เพื่อมิให้หัวโตเกินไปจนคลอดออกมาไม่ได้ กอริลลาญาติไม่ห่างของเราใช้เวลาอยู่ในท้องนานถึง 20 เดือน เมื่อเทียบกับระดับพัฒนาการเดียวกันของมนุษย์ในครรภ์ ซึ่งใช้เวลาเพียง 9 เดือนเศษ ​​

การพัฒนานอกครรภ์ของ Homo sapiens สร้างข้อได้เปรียบเหนือญาติพี่น้องอื่นๆ อย่างสำคัญ ลิงชิมแปนซีใช้เวลา 11-12 ปี กว่าจะเป็นหนุ่มสาวเต็มตัว ในขณะที่มนุษย์ใช้เวลา 20 ปี เพื่อให้สมองและร่างกายพัฒนาได้เต็มที่ ​

ช่วงเวลาที่อยู่นอกครรภ์มากขึ้นทำให้มนุษย์มีโอกาสเรียนรู้ พัฒนาความคิด ตลอดจนทักษะต่างๆ ได้มากกว่า จนนำไปสู่ความสามารถในการจัดการและความคิดสร้างสรรค์ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องไม้เครื่องมือ และพัฒนาการด้านวัฒนธรรม ​

เมื่อเวลาเดินทางมาถึง 1.9 ล้านปีก่อน สปีชีส์ Homo ซึ่งพัฒนามาไกลในการมีชีวิตอยู่รอดในทุ่งหญ้า ก็เริ่มออกจากทวีปแอฟริกาและกระจายไปทั่วโลก สปีชีส์ Homo ที่เริ่มพัฒนาก่อนเพื่อนคือ Homo erectus ซึ่งรู้จักใช้ไฟ ประดิษฐ์เครื่องมือจากหิน และเดินทางไปไกลถึงตะวันออกกลาง เอเชียกลาง ยุโรป และอินโดนีเซีย ​

สปีชีส์อันหลากหลายของ Homo ดำรงอยู่และสูญหายไป โดยมิได้มีชีวิตอยู่ร่วมสมัยเดียวกันทั้งหมด เนื่องมาจากหลายสาเหตุ เช่น โรคระบาด การพ่ายแพ้ศัตรูที่จ้องทำลาย การต่อสู้ การพ่ายแพ้สิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงของพันธุกรรม ฯลฯ สมาชิกทั้งหมดของสปีชีส์นี้อาศัยอยู่ในเกือบทุกพื้นที่ของโลก โดยสามารถปรับตัวได้เป็นอย่างดี มากน้อยแล้วแต่เงื่อนไขซึ่งแตกต่างกันออกไป

​Homo sapiens มีบรรพบุรุษที่ใกล้ชิดมากที่สุดคือ Homo neanderthalis หรือที่รู้จักกันในชื่อ Neanderthals

Neanderthals มีสมองขนาดใหญ่ใกล้เคียงมนุษย์ มีความสามารถและการใช้ชีวิตที่ใกล้เคียงกับ Homo sapiens เพียงแต่ด้อยกว่าในเรื่องการใช้ภาษาสื่อสาร Neanderthals มีชีวิตอยู่เมื่อ 250,000 ปีก่อน และสูญพันธุ์ไปเมื่อประมาณ 20,000-40,000 ปีก่อน ​

จุดอ่อนของ Neanderthals ก็คือเติบโตเร็วเกินไป ร่างกายเป็นผู้ใหญ่สมบูรณ์เมื่ออายุ 15 ปี หรือเร็วกว่ามนุษย์ 5 ปี จนมีเวลาเรียนรู้ในวัยเด็กน้อยกว่า เชื่อกันว่าอากาศหนาวของยุโรปซึ่งเป็นแหล่งพักพิงมีผลต่อพันธุกรรมให้เป็นผู้ใหญ่เร็วขึ้นเพื่อความอยู่รอด แต่ราคาที่ต้องจ่ายก็คือมีเวลาเรียนรู้ก่อนเป็นผู้ใหญ่สั้น ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์มั่นใจว่ามีการผสมข้ามพันธุ์ระหว่าง Homo sapiens และ Neandertals เพราะ 1-4% ของ DNA มนุษย์มาจาก Neandertals

​เมื่อ 70,000 ปีก่อน Homo sapiens เกือบสูญพันธุ์เพราะเกิดปรากฏการณ์ภูเขาไฟขนาดใหญ่ระเบิด มีฝุ่นฟุ้งกระจายมากมายบดบังแสงอาทิตย์ จนทำให้ชีวิตดำเนินไปด้วยความยากลำบาก วงวิชาการเชื่อว่ามีจำนวนลดลงเหลือประมาณ 10,000 คน เท่านั้นเอง

​อย่างไรก็ดี ในเวลาต่อมาจำนวน Homo sapiens ก็เพิ่มขึ้นเป็นลำดับ และครอบครองโลกอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาดเหนือกว่าสัตว์และสปีชีส์ของ Homo ด้วยกันเอง ​

Homo sapiens แตกต่างจากเผ่าพันธุ์อื่น เพราะมีความสามารถในการคิดเชิงสัญลักษณ์ จนพัฒนาขึ้นเป็นภาษาที่ซับซ้อนและทำให้สามารถ “ตระหนักความมีตัวตน” (self-awareness) ได้ในที่สุด

​ความสามารถในการใช้สัญลักษณ์ เช่น ตัวอักษร ตัวเลข ภาพ ฯลฯ ทำให้สื่อสารถึงกันได้ เกิดการเรียนรู้ วิพากษ์วิจารณ์แนวคิดในคนหมู่มากได้ จนเกิดความแตกฉานในทักษะความรู้และปัญญา ​

ประเด็นสำคัญของการคิดเชิงสัญลักษณ์ก็คือ การทำให้เกิดการมองเห็นตัวเอง รู้ว่าตนเองมีตัวตน เช่น ข้อความในภาษาที่คนอื่นกล่าวถึงตนหรือกลุ่มตน ผลจากกระบวนการนี้ก็คือทำให้สามารถรู้จักตนเอง อันนำไปสู่ความสามารถในการวางแผนและประเมินพฤติกรรมของตนเอง

​เมื่อ 67,000 ปีก่อน Homo sapiens ย้ายถิ่นฐานไปจนถึงจีน 40,000 ปีก่อน ถึงยุโรปและออสเตรเลีย 20,000 ปีก่อน ข้ามดินแดนซึ่งเป็นสะพานเชื่อมต่อระหว่างรัสเซียและอลาสกา และ 13,000 ปีก่อน ไปถึงอเมริกาใต้ ​

สาเหตุของการสูญหายไปของญาติมนุษย์ นอกจากศึกสงคราม (มีหลักฐานว่ากินกันเองด้วย) แล้ว การแย่งชิงทรัพยากรธรรมชาติและแหล่งที่อยู่อาศัย และการใช้ความสามารถทางความคิดที่เหนือกว่าของ Homo sapiens รุกไล่ จนกลายเป็น Homo พันธุ์เดียวที่หลงเหลืออยู่ ​

ความรู้ที่กล่าวถึงข้างต้นเพิ่งเกิดขึ้นในรอบ 180 ปี หลายประเด็นเป็นการใช้เหตุใช้ผลประกอบกับหลักฐานที่มีไม่มากนัก ดังนั้นความรู้ใหม่ที่ขัดแย้งจึงเกิดขึ้นตลอดเวลา ข้อมูลส่วนหนึ่งของข้อเขียนนี้มาจาก Last Ape Standing (2013) โดย Chip Walter ​

บทเรียนสำคัญก็คือ มนุษย์มีข้อได้เปรียบอย่างยิ่งที่มีช่วงเวลาถึง 20 ปี จากทารกจนเติบโตเป็นผู้ใหญ่อย่างสมบูรณ์ ช่วงการเรียนรู้ยาวนานเช่นนี้จึงเป็นโอกาสที่ไม่ควรปล่อยให้เสียไปโดยเปล่าประโยชน์ ความจริงนี้เป็นเรื่องที่ควรใคร่ครวญทั้งในระดับรวมของประเทศและของครอบครัว

 

ขอบคุณที่มา: http://longtunman.com/1566
https://www.the101.world
⚠ แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสม 
puppy's profile


โพสท์โดย: puppy
เป็นกำลังใจให้เจ้าของกระทู้โดยการ VOTE และ SHARE
16 VOTES (4/5 จาก 4 คน)
VOTED: Ployza, ไทยเฉย, todaysayhi
Hot Topic ที่น่าสนใจอื่นๆ
ยลโฉมความงดงามของนครวัดก๊อปเกรดเอจากฝีมือจีน อลังการไม่แพ้นครวัดของกัมพูชา!JKN ขาดทุน 2,157 ล้านบาท ครั้งแรกในรอบ 10 ปี ธุรกิจคอนเทนต์แผ่วปรี๊ดเลย! "ครูไพบูลย์" โดนแซวว่าเล็ก..โต้กลับทันที "ผมเล็กหรือคุณโบ๋" กันแน่สุดอึ้ง! พบหัวแกะมัมมี่นับพันตัวและซากพระราชวังที่ค้นพบในอียิปต์แดนเซอร์ "ลำไย ไหทองคำ" หล่อระดับพระเอก..ค่ายเตรียมดันเป็นศิลปินแล้วเผยโฉมหน้า "แบงค์" ที่ "เจ๊ปิ่น ทรงหิว" เต๊าะจนสำเร็จ..งานนี้ไม่หิวอีกต่อไปแล้ว!"ลิซ่า" จะเดบิวต์เป็นดาวติ๊กต๊อก..แต่กลับโดนแซะว่าเลียนแบบ "กามิน"กุนขแมร์โวย! หลัง ‘เสี่ยโบ้ท‘ โพสแจ้งยกเลิกการแข่งขันทั้งหมดกับเขมรกลางดึกนักดื่มกระทิงแดง กำลังมองหากระป๋อง ที่มีจุดสีน้ำเงินอยู่ข้างใต้
Hot Topic ที่มีผู้ตอบล่าสุด
ถ้าเราดื่มน้ำน้อย หรือมาเกินไป จะเกิดอะไรกับร่างกายของเรา?ปรี๊ดเลย! "ครูไพบูลย์" โดนแซวว่าเล็ก..โต้กลับทันที "ผมเล็กหรือคุณโบ๋" กันแน่5 สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ที่มีสถาปัตยกรรมอันน่าทึ่งสตรีมเมอร์ผิวสีสุดห้าว ทำคอนเทนต์เตะเก้าอี้ที่พัทยากุนขแมร์โวย! หลัง ‘เสี่ยโบ้ท‘ โพสแจ้งยกเลิกการแข่งขันทั้งหมดกับเขมรกลางดึก
กระทู้อื่นๆในบอร์ด ข่าววันนี้
โจรใต้ลอบยิงทหารพรานหญิงนักดื่มกระทิงแดง กำลังมองหากระป๋อง ที่มีจุดสีน้ำเงินอยู่ข้างใต้JKN ขาดทุน 2,157 ล้านบาท ครั้งแรกในรอบ 10 ปี ธุรกิจคอนเทนต์แผ่วนางแบบสาวสวย คิดที่จะเข้าวงการ A.V ต้องการหาเงินใช้หนี้
ตั้งกระทู้ใหม่