เสียงดังกรอบแกรบในเข่า ใช่สัญญาณเตือนข้อเสื่อม
ใครที่มักได้ยินเสียงดังกรอบแกรบในข้อต่างๆ ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นข้อเข่า ข้อเท้า ข้อต่อคอ หลัง ไหล่ เวลาลุก เดิน นั่ง หรือขยับตัว ก็พึงระวังว่าเสียงนั้นอาจส่งสัญญาณเตือน...ข้อเสื่อม!!
หากคุณเป็นคนหนึ่งที่มักได้ยินเสียงดังกรอบแกรบ...!! ในข้อต่อต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะ “ข้อเข่า” ที่ต้องแบกรรับน้ำหนักตัวเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น ลุก เดิน นั่ง หรือข้อเท้าเวลายืดขยับข้อเท้า รวมถึงข้อต่อคอ หลัง ไหล่ เมื่อเอื้อมหยิบของ...
รู้หรือไม่ว่าเสียงดังเหล่านั้นเป็นสัญญาณเตือนอะไรบางอย่างกับเราได้บ้าง??
จากข้อมูลทางวิชาการ มีการระบุถึงสาเหตุของการเกิดเสียงตามข้อต่างๆ ว่า...มาจากหลายปัจจัย ได้แก่ เกิดจากก๊าซในน้ำไขข้อกลายเป็นฟอง เช่น เมื่อหักข้อนิ้วมือทำให้ปลอกหุ้มข้อต่อขยายออก ในขณะที่แรงดันในข้อลดลง ก๊าซที่ละลายอยู่ในน้ำไขข้อจึงผุดเป็นฟองแล้วรวมตัวกันเป็นฟองก๊าซขนาดใหญ่
เมื่อยืดข้อต่อออกไปอีก น้ำไขข้อจะไหลกลับเข้าสู่ข้ออีกครั้ง ทำให้ฟองก๊าซขนาดใหญ่เหล่านั้นยุบลงเป็นฟองขนาดเล็กอย่างรวดเร็ว จึงทำให้เกิดเสียงดังภายในข้อ หรือเกิดจากการเคลื่อนไหวของข้อ กระดูกอ่อน และเอ็นรอบๆ ข้อ ซึ่งมักจะเป็นบริเวณข้อเข่าและข้อเท้า หากข้อเสื่อมทำให้พื้นที่ผิวข้อขรุขระ จะมีการเสียดสีกันจึงทำให้เกิดเสียงดังกรอบแกรบ
สิ่งที่น่ากลัวที่สุด คือ “ข้อเสื่อม” อันเป็นผลมาจากกระดูกอ่อนที่เชื่อมต่อข้อต่างๆ ผุพังหรือบางลง ทำให้กระดูกข้อต่อเสียดสีกันจนเกิดการอักเสบ จึงรู้สึกเจ็บปวดบริเวณข้อต่อจนไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้ปกติ ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วอาการ “ข้อเสื่อม” มักมีสาเหตุมาจากอายุที่มากขึ้น และการใช้งานข้อต่อต่างๆ อย่างหนักหรือหักโหมจนเกินไป
จากการศึกษาพบว่าสถิติคนไทยเป็นโรคข้อเสื่อมมากถึง 7 ล้านคน!! หรือร้อยละ 1 ของประชากรทั้งหมด และส่วนใหญ่มักจะพบในผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป แต่ก็ใช่ว่าผู้สูงวัยจะหลีกหนีจากโรคนี้ไม่ได้ เพราะศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกและข้อต่างบอกเป็นเสียงเดียวกันว่า... “การป้องกันหรือหลีกเลี่ยงอาการปวดข้อนั้นไม่ใช่เรื่องยาก แค่ดูแลร่างกายเป็นอย่างดีและถูกวิธี”
ฉะนั้นเรามาดูกันว่า การดูแลและป้องกันการเกิดข้อเสื่อมมีวิธีใดบ้าง??
เริ่มจาก “การควบคุมน้ำหนัก” เพราะหนึ่งในสาเหตุใหญ่ของอาการ “ข้อเสื่อม” คือความอ้วน ยิ่งเรามีน้ำหนักตัวมากเท่าไร ข้อต่อต่างๆ ในร่างกายยิ่งต้องรับภาระอันหนักอึ้งมากขึ้นเท่านั้น การควบคุมน้ำหนักจึงเป็นการช่วยทะนุถนอมข้อกระดูกทางหนึ่งด้วย
“อย่าอยู่ในท่าเดิมนานๆ ให้ปรับเปลี่ยนอิริยาบถบ้าง” โดยเฉพาะท่าทางที่ผิดและส่งผลเสียต่อข้ออย่างการนั่งยองๆ หรือบางคนชอบยืนทิ้งน้ำหนักตัวไปด้านเดียว ซึ่งเป็นการสร้างภาระให้ข้อข้างนั้นรับน้ำหนักเพียงด้านเดียว รวมไปถึงการนั่งหลังงอและก้มหน้าทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ติดต่อกันนานๆ ก็เป็นผลเสียต่อข้อต่อบริเวณคอและกระดูกสันหลังส่วนเอว
ดังนั้นไม่ว่าจะนั่ง นอน ยืนก็ควรอยู่ในท่าทางที่ถูกต้อง และหมั่นขยับเขยื้อนตัว ยืดแขนยืดขาบ้างเพื่อบริหารข้อต่อให้ใช้งานได้ดีอยู่เสมอ
“ไม่หักโหมออกกำลังกายจนเกินไปและเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรง” เพราะหากออกกำลังกายหนักเกินไปจะส่งผลโดยตรงต่อข้อและกระดูก แต่หากอยากออกกำลังกายจริงๆ ควรทำควบคู่ไปกับการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ เพราะกล้ามเนื้อจะช่วยแบ่งเบาภาระต่างๆ ของข้อต่อ เมื่อร่างกายต้องเคลื่อนไหวรุนแรง
โดยเฉพาะการมี “กล้ามเนื้อหน้าท้อง” และ “กล้ามเนื้อหลัง” ที่ดี จะทำให้หมอนรองกระดูกสันหลังรับภาระการเคลื่อนไหวและแรงต่างๆ น้อยลง ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงที่จะเสื่อมได้มาก และ “หลีกเลี่ยงการใช้ยาบางชนิดบ่อยเกินความจำเป็น” เช่น สเตียรอยด์แบบฉีดเพื่อลดการอักเสบของข้อ เพราะหากใช้บ่อยๆ อาจมีผลต่อข้อกระดูก ทำให้ข้อเสียและกระดูกบางลงได้
“โรคข้อเสื่อม” นำมาซึ่งความเจ็บปวดทรมานอย่างแสนสาหัส หากใครเป็นอยู่หรือมีคนใกล้ชิดกำลังเป็นจะทราบว่าทำให้การใช้ชีวิตประจำวันผิดเพี้ยนไปแค่ไหน ที่สำคัญเป็นโรคที่ยากจะรักษาให้หายขาดหรือกลับคืนสู่สภาพปกติได้ จึงบอกได้อย่างเฉยๆ ว่า...ควรป้องกันและดูแลกันเสียแต่เนิ่นๆ จะดีที่สุด!!