ฟังเสียงจาก "ผู้พิพากษา" ค้าน "ข่มขืนต้องประหาร" ในคดีน้องแก้ม

          คดีฆ่าข่มขืน "น้องแก้ม" บนรถไฟสายใต้ บานปลายกลายเป็นกระแสเรียกร้องให้เพิ่มโทษผู้กระทำผิดทั้งคดีนี้และคดีข่มขืนอื่นๆ กระทั่งเป็นแคมเปญรณรงค์"ข่มขืนต้องประหาร"

          ขณะที่ศาลพลอยโดนหางเลขไปด้วย เพราะถูกมองว่าเวลาคดีถึงศาล มักมีการลดโทษให้จำเลย ทำให้ผู้กระทำผิดติดคุกไม่นานก็ออกมาทำชั่วได้ใหม่

          เมื่อเป็นเช่นนี้จึงต้องไปฟังเสียงจาก "ศาล" บ้างว่าคิดเห็นเป็นอย่างไร โดยผู้พิพากษาศาลฎีกาท่านหนึ่งที่เคยผ่านประสบการณ์การตัดสินคดีมานานหลายสิบปี

          "ประหารชีวิตเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ เพราะไม่ได้หมายความว่ามีโทษประหารแล้วจะไม่เกิดการข่มขืน หลายประเทศเคยประสบปัญหานี้มาแล้ว คือแก้ปัญหาด้วยการเพิ่มโทษ แรกๆ คนก็กลัว แต่พอผ่านไปสักระยะก็จะดื้อยา" ผู้พิพากษาอาวุโสแสดงทัศนะต่อประเด็นร้อนที่สุดในขณะนี้

          เขากล่าวต่อว่า สำหรับคดีข่มขืนแล้วฆ่า โดยเฉพาะข่มขืนเด็กนั้น เท่าที่มีประสบการณ์การนั่งพิจารณาคดีมา โดยมากผู้กระทำมักมีจิตใจไม่ปกติ มีความผิดปกติทางจิต หรือมีภาวะถูกกดดันในวัยเด็ก และในแง่ของโทษสำหรับความผิดนี้ ก็มีโทษประหารชีวิตอยู่แล้ว ฉะนั้นจึงไม่เข้าใจว่าจะให้เพิ่มโทษอะไรอีก

          ทั้งนี้ เมื่อพลิกดูประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 289 (7) ที่ระบุว่า ผู้ใดฆ่าผู้อื่นเพื่อจะเอา หรือเอาไว้ซึ่งผลประโยชน์อันเกิดแต่การที่ตนได้กระทำความผิดอื่น เพื่อปกปิดความผิดอื่นของตน หรือเพื่อหลีกเลี่ยงให้พ้นอาญาในความผิดอื่นที่ตนได้กระทำไว้ ให้ระวางโทษประหารชีวิต

          หรือ มาตรา 289 (6) ผู้ใดฆ่าผู้อื่นเพื่อตระเตรียมการ หรือเพื่อความสะดวกในการที่จะกระทำความผิดอย่างอื่น ให้ระวางโทษประหารชีวิต

          "นี่คือถ้อยคำในกฎหมาย ฉะนั้นการบีบคอเหยื่อจนตายเพื่อข่มขืน หรือข่มขืนแล้วจึงฆ่าเหยื่อ โยนศพทิ้งจากรถไฟ หรือโยนร่างที่ยังมีชีวิตลงจากรถไฟ ก็ต้องถือว่าเข้าองค์ประกอบตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 289 ใน 2 วงเล็บดังกล่าว คือระวางโทษประหารชีวิต จึงไม่เข้าใจว่าจะให้เพิ่มโทษอะไรอีก" 

          ส่วนที่มีกระแสเรียกร้องให้การข่มขืนทุกกรณี ผู้กระทำต้องโดนโทษประหารชีวิตสถานเดียวนั้น ผู้พิพากษาศาลฎีการายนี้ บอกว่า ต้องพิจารณาด้วยว่าโทษดังกล่าวได้สัดส่วนกับการกระทำความผิดหรือไม่ เพราะหลักการของการลงโทษนั้น ศาลต้องคำนึงถึงความเหมาะสมกับการกระทำหรือความผิดที่ได้ก่อด้วย ไม่ใช้มุ่งให้สาสมหรือสะใจอย่างเดียว 

          ที่สำคัญ สิ่งที่หลายคนอาจจะไม่ได้นึกถึงก็คือ ถ้าเพิ่มโทษให้สูงถึงขั้นประหารชีวิตทุกราย ต่อไปเมื่อมีการก่อคดีข่มขืน คนร้ายก็จะฆ่าเหยื่อทุกรายเพื่อปิดปาก เนื่องจากโทษหนัก และคดีข่มขืนนั้น เหยื่อคือพยานปากสำคัญที่สุด

          ยิ่งไปกว่านั้น จากการศึกษาวิจัยทางอาชญาวิทยา พบว่าอาชญากรที่กระทำผิดส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมด ขณะกระทำไม่ได้คิดหรือสนใจถึงโทษที่ระบุไว้ตามกฎหมายว่ามีการกำหนดโทษไว้ขนาดไหน อีกประเด็นหนึ่งที่สังคมอาจมองข้ามก็คือ การประหารชีวิตคนที่กระทำผิด เป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ แต่การแก้ปัญหาที่ต้นเหตุและถูกต้องที่สุด คือ การป้องกันไม่ให้เกิดอาชญากรรม ฉะนั้นหากมุ่งแต่จะเพิ่มโทษอย่างเดียว ก็จะสะท้อนว่าสังคมนี้บกพร่องอย่างมากเรื่องมาตรการป้องกัน

          "ผมคิดว่าผู้ที่เสนอเรื่องเหล่านี้ บางคนเป็นนักวิชาการมหาวิทยาลัย เป็นนักกฎหมายรุ่นใหม่ อาจจะไม่มีประสบการณ์การทำงาน จึงมองปัญหาด้านเดียว ทั้งๆ ที่การตัดสินคดีไม่ใช่เรื่องหนึ่งบวกหนึ่งเป็นสอง แต่ละคดีมีพฤติการณ์รายละเอียดที่แตกต่างกันมาก เช่น ใครเป็นคนทำผิด อายุของจำเลยเท่าไร เหยื่อเป็นใคร มูลเหตุจูงใจคืออะไร เหยื่อแต่งตัวอย่างไร ตลอดจนสภาพแวดล้อมต่างๆ เวลาเราพิจารณาคดีเรามองจำเลยฝ่ายเดียวไม่ได้"

          "อย่างบางคดีที่เคยมีการฟ้องร้องขึ้นศาล ผู้เสียหายยั่วยุจำเลย สูบบุหรี่ไม่แคร์ หรือแม้แต่ท้าทาย จนเกิดการบังคับขืนใจ แน่นอนว่าเป็นการกระทำผิดฐานข่มขืนเหมือนกัน แต่รายละเอียดของพฤติกรรมแตกต่าง อยากให้เข้าใจว่าศาลเองก็มีลูก รับรู้ข่าวสาร แต่จะเอาข้อเท็จจริงแค่ 1-2 กรณี มาเป็นหลักการของทุกคดีคงไม่ได้"

          เมื่อถามถึงหลักการเรื่องการพิจารณาลดโทษของศาล เช่น เมื่อจำเลยรับสารภาพ ก็ลดโทษให้กึ่งหนึ่ง ทำให้บางฝ่ายเรียกร้องให้ไม่มีการลดโทษในความผิดบางประเภท เช่น กรณีข่มขืนแล้วฆ่าน้องแก้มนั้น ผู้พิพากษารายนี้ บอกว่า คงบังคับศาลไม่ให้ใช้ดุลยพินิจไม่ได้ และไม่ได้เป็นหลักตายตัวว่าจำเลยสารภาพแล้วต้องลดโทษกึ่งหนึ่งเสมอไป บางคดีไม่ลดก็มี เช่น คดีที่จำเลยรับสารภาพเพราะจำนนต่อหลักฐาน อย่างนี้ก็ไม่อยู่ในเงื่อนไขลดโทษ ซึ่งศาลจะเขียนไว้ในคำพิพากษาอย่างชัดเจน

          อย่างไรก็ดี ก็มีบางคดีที่ไม่มีหลักฐานอะไรเลย ถ้าจำเลยไม่รับสารภาพก็ลงโทษไม่ได้เลย แต่รู้ว่าจำเลยทำแน่ อย่างนี้ศาลก็อยากให้สารภาพใจจะขาด จะได้ลงโทษจำเลยได้บ้าง สักกึ่งหนึ่งก็ยังดี เพราะคดีบางคดีไม่มีประจักษ์พยานรู้เห็น ศาลรู้ว่าจำเลยทำจริง แต่ต้องยกฟ้องไปก็มี นี่คือความแตกต่างของแต่ละคดีที่ไม่สามารถใช้มาตรฐานเดียวเป็นหลักตายตัวโดยไม่ใช้ดุลยพินิจ

          ที่สำคัญ หลักการการลดโทษก็เป็นหลักสากล มีใช้ทั่วโลก ไม่ใช่เฉพาะเมืองไทยประเทศเดียว ต้องคำนึงถึงด้วยว่าบางคดี ผู้กระทำไม่ใช่อาชญากรอาชีพ เช่น ลักทรัพย์เอาไปให้ลูกที่กำลังหิว กับลักทรัพย์โดยสันดาน อย่างนี้ต้องมีช่องทางให้ศาลใช้ดุลพินิจด้วย

          เขาย้ำว่า ประเด็นต่างๆ ที่กล่าวมา ศาลยุติธรรมให้ความสำคัญ และมีการจัดหลักสูตรอบรมให้กับผู้พิพากษา หรือแม้แต่หัวหน้าศาล และผู้พิพากษาหัวหน้าคณะ อยู่อย่างต่อเนื่อง

          "สิ่งสำคัญที่อยากให้สังคมคำนึงถึงคือการป้องกัน เพราะการดำเนินคดีนั้น หากเหยื่อไม่เสียชีวิต ก็ต้องไปให้ปากคำในชั้นสอบสวน ชั้นอัยการ และชั้นศาล ต้องเล่าซ้ำๆ ในเรื่องน่าอายที่ตัวเองเจ็บช้ำ หวาดกลัว หนำซ้ำการต่อสู้คดีบนศาล บางทีไปเจอทนายที่พยายามยั่วให้ผู้เสียหายโกรธ เช่น ทนายถามผู้เสียหายว่า ตอนถูกข่มขืนร้องเจ็บหรือร้องเพลงชาติ อย่างนี้ก็เคยเกิดขึ้น โดยทนายหวังให้ผู้เสียหายให้การไม่ชัดเจน ให้ศาลสงสัยในพยานหลักฐาน จะได้ยกประโยชน์แห่งความสงสัยให้จำเลย"