ปอกเปลือก"มนุษย์ป้า"เมื่อสังคมตีตราว่าไม่น่ารัก

มื่อกฎกติกาทางสังคมถูกทำลายด้วยพฤติกรรมไม่น่ารักของผู้คนบางกลุ่ม คำว่า "มนุษย์ป้า" จึงกลายเป็นทอล์ฟออฟ เดอะ ทาวน์ที่ผู้คนบนโลกโซเชียลกล่าวขวัญถึงมากที่สุดในขณะนี้

จากคลิปวิดีโอหญิงมีอายุคนหนึ่งกำลังด่าทอพนักงานร้านฟาสต์ฟู้ดอย่างกราด เกรี้ยว มาจนถึงกระทู้ยอดนิยมในเว็บไซต์พันทิปดอทคอมที่บอกเล่าสารพัดพฤติกรรมไม่น่า รักของมนุษย์ป้าบางกลุ่ม จนมีคนเข้ามาแสดงความคิดเห็นอย่างถล่มทลาย จุดประเด็นความร้อนแรงจนถึงขั้นมีการตั้งเพจเฟซบุ๊กแลกเปลี่ยนประสบการณ์กัน อย่างครึกโครม

ทั้งหมดนี้ส่งผลให้คำว่า "มนุษย์ป้า" กลายเป็นประเด็นร้อนทางสังคมขึ้นมาอย่างที่ไม่มีใครคาดถึง

ชาวเน็ตบัญญัติความหมายของคำว่ามนุษย์ป้าเอาไว้อย่างชัดเจนว่า "มนุษย์ป้า (น.) ผู้หญิงรุ่นวัยกลางคน แต่งตัวดูสูงอายุ ยึดถือตัวเองเป็นศูนย์กลางของโลกและสังคม เห็นแก่ตัวและไม่สนใจคนรอบข้างว่าจะรู้สึกอย่างไร"

แถมต่อด้วยพฤติกรรมอันเป็นลักษณะพิเศษที่สามารถพบเห็นได้ของคนกลุ่มนี้ได้แก่

1. มนุษย์ป้าคือผู้ถูกต้องเสมอ
2.มนุษย์ป้ามักจะขอแซงคิว แทรกคิว โดยอ้างความอาวุโสและปัญหาสุขภาพ เช่น ป้าแก่แล้วให้ป้าก่อนเถอะ
3.ชื่นชอบของแจกฟรี หยิบได้เท่าไหร่ ขนได้เท่าไหร่ ขอเอากลับบ้านให้หมด จะเป็นขยะในตอนหลังก็ช่างมัน
4.ทำทุกอย่างเพื่อประโยชน์สูงสุดของตัวเองไม่ยอมให้ใครมาเอาเปรียบ หากโดนเอาเปรียบจะโวยวายทันที
5.เวลานั่งรถตู้โดยสารสาธารณะชอบนั่งตรงเบาะใกล้ประตู คนที่ขึ้นที่หลังก็ต้องเบียดเข้าไป
6.ยืนขวางตรงทางเข้าประตูรถไฟฟ้าบีทีเอส และต้องยืนเป็นคนแรกที่หนึ่งเสมอด้วย

ต่อไปนี้เป็นความคิดเห็นบางส่วนที่หลายคนประสบพบเจอในชีวิตประจำวันและนำมาแบ่งปันผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์

"ผมไปเซเว่นอีเลฟเว่นทีไร จะโดนพวกนี้แซงคิวตลอด พอเรียกให้ต่อแถว ก็ตีหน้าเฉยไม่รู้ร้อนไม่รู้หนาว ทำนองว่า--ฉันไม่แคร์" 

"เคยเจอหนหนึ่งตอนในห้องน้ำที่สยามพารากอน ทุกคนกำลังเข้าคิวกันอยู่ จู่ๆป้าแกก็เดินคุยโทรศัพท์เสียงดัง เดินปรี่เข้ามาแบบไม่สนใจใครเลย เราตัดสินใจสะกิดบอกว่ารบกวนช่วยต่อคิวด้วยนะคะ กลับเจอตะคอกด่าลั่นห้องน้ำเลย" 

"เรายืนรอรถเมล์ ร้อนก็ร้อน เมื่อยก็เมื่อย จะหันไปนั่งที่เก้าอี้ กลับเจอคุณป้าแกนั่ง แถมยังเอาข้าวของสัมภาระพะรุงพะรังวางไว้ข้างๆอีกสองที่ เจอแบบนี้บ่อยมาก" "ตอนนั้นกำลังรอขึ้นบีทีเอส คนเขายืนต่อคิวตรงพื้นที่มีสัญลักษณ์ทางขึ้น-ลงกันเป็นระเบียบ ป้าแกมาถึงเดินมายืนขวางตรงป้ายทางออกเลย พอประตูรถเปิดแกก็เบียดคนที่กำลังเดินออกมาพรวดเข้าไปนั่งเลย ทำหน้าแบบไม่แยแส ไม่แคร์ใครด้วย เข้าใจนะคะว่าเป็นผู้สูงอายุ แต่ถ้ายังดูแข็งแรง ดูเป็นผู้หลักผู้ใหญ่น่าเคารพนับถือ ก็ไม่น่ามาทำตัวแบบนี้" 

"เคยครับ เคยเจอแบบว่าที่ดอนเมือง ตอนกำลังต่อแถวจะขึ้นเครื่องซึ่งใครๆเค้าก็เข้าคิวกันเป็นระเบียบ แต่มีคุณป้าท่านนึงมาแทรกหน้าผมเลย แบบทำหน้าไม่สนใจใครทั้งนั้น เลยก็พูดสุภาพๆ (ย้ำครับ ว่าผมพูดสุภาพไม่ใส่อารมณ์) ว่า คุณพี่ครับ รบกวนเข้าคิวนะครับเพราะเค้าต่อคิวกันฮะ .... ไม่ทันขาดคำ คุณป้าท่านว๊าก + ชี้หน้าด่าใส่ผมเลยครับว่า เป็นเด็กเป็นเล็ก  (ผมอายุ เลข 3 แล้ว) พ่อแม่ไม่สั่งสอนหรือไง มาอบรมสั่งสอนผู้ใหญ่ เนี่ยแล้วทำไมฉันต้องต่อคิว บลาๆๆๆๆ สักพักเจ้าหน้าที่มาเชิญให้ไปต่อคิวครับ"

"เจอบ่อยมาก ไม่ใช่แค่มนุษย์ป้านะครับ มนุษย์ลุง และมนุษย์เบบี๋(หมายถึงพวกวัยรุ่นๆทั้งหลาย)ก็มี ไม่ใช่ไม่มี รถBTS MRT จอดถึงชานฃาลา ประตูเปิดปุ๊บปุ๊บ แม่มเล่นก้าวขาเข้าไปในรถ บางทีคนข้างในที่จะออกยังไม่ทันได้ก้าวขาด้วยซ้ำ ต้องคิดในใจว่ามารยาทที่ควรกระทำในสังคม มันหมดสิ้นไปตั้งแต่เมื่อไหร่หนอ" 

แม้ฟังดูตลกขำขัน แต่ไม่มีใครปฏิเสธได้ว่าเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในสังคมยุคปัจจุบัน ยิ่งไปกว่านั้นยังก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างวัยขึ้นอีกด้วย

ฝ่ายหนึ่งให้เหตุผลว่า การใช้ความอาวุโสและวัยวุฒิเป็นข้ออ้างในการแหกกฎระเบียบของสังคมเพื่อให้ตัวเองได้รับความสะดวกสบายสูงสุด

ฝ่ายหนึ่งกลับตั้งคำถามว่า สังคมไทยยุคนี้ไร้ซึ่งน้ำใจต่อคนสูงอายุแล้วหรือ

พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ ผอ.สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข อธิบายถึงปรากฏการณ์ดังกล่าวไว้อย่างน่าสนใจว่า

"แต่ไหนแต่ไรมา สังคมไทยเป็นสังคมของความอ่อนน้อม มีความเกรงอกเกรงใจ และให้เกียรติผู้หลักผู้ใหญ่ เดี๋ยวนี้สภาพสังคมเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ทุกคนจึงคำนึงถึงสิทธิเสรีภาพของตัวเอง คำนึงถึงเรื่องความเท่าเทียมกันมากขึ้น  ทำให้การแสดงออกมาจึงเห็นได้ชัดเจนยิ่งขึ้นตามไปด้วย"

เรื่องราวทั้งหมดแบ่งเป็น 2 ประเด็นใหญ่

แง่ดี เด็กรุ่นใหม่กล้าที่จะสะท้อนมุมมอง ความรู้สึก ความคิดเห็นออกมาได้อย่างตรงไปตรงมา เมื่อเกิดเรื่องไม่ถูกต้องไม่เหมาะสมขึ้น สะท้อนถึงการเคารพสิทธิ์ซึ่งกันและกัน และการอยู่ร่วมกันในสังคม

แง่ร้าย ความถ้อยทีถ้อยอาศัยอันเป็นเสน่ห์ของคนไทย ความน่ารักของเด็กน้อยที่อ่อนน้อมแก่ผู้ที่อาวุโสกว่าถูกแทนที่ด้วยถ้อยคำ เสียดสีถากถาง อาจทำให้เกิดความขัดแย้งของการอยู่ร่วมกันในสังคมต่อไปภายภาคหน้า

"เชื่อว่าธรรมชาติของคนไทยให้ความสำคัญแก่ ผู้สูงอายุ โดยปราศจากเงื่อนไขข้อข้องใจใดๆอยู่แล้ว ทุกคนยินดีที่จะเกื้อกูลผู้สูงอายุให้ได้รับโอกาสพิเศษ เช่น ยอมสละที่นั่งให้ ยอมให้แทรกคิวในร้านสะดวกซื้อ แต่ขณะเดียวกัน ถ้าเป็นมนุษย์ป้าอันหมายถึงผู้สูงอายุที่่ยังร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ดีทุก ประการ  แต่คิดว่าตัวเองมีอภิสิทธิ์เหนือคนอื่น ฉันต้องได้ก่อน แบบนี้ก็ไม่ถูกต้อง"   

ทางออกที่สวยที่สุดในกรณีนี้คือทั้งสองฝ่ายจำเป็นอย่างยิ่งที่จะเรียนรู้ ซึ่งกันและกัน มองปรากฏการณ์ "มนุษย์ป้า" ครั้งนี้ให้เป็นโอกาสในการปรับปรุงตัวเอง และปรับตัวเพื่อประโยชน์ของทุกฝ่าย ผู้ใหญ่ต้องไม่ยึดติดกรอบเดิมๆ สังคมเปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา ทำใจยอมรับ แล้วหันมาปรับปรุงตัวเอง ก็จะกลายเป็นมนุษย์ป้าที่น่ารักได้ ส่วนเด็กเอง ถึงแม้สังคมจะเรียกร้องความเสมอภาค แต่ก็ควรแสดงออกอย่างอ่อนโยนและให้เกียรติกัน มากกว่าจะใช้ถ้อยคำก้าวร้าวรุนแรง   

นี่คือคำแนะนำของ พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ นักจิตวิทยาชื่อดัง

สุดท้ายนี้ ไม่ว่าใครก็ตามจะผู้สูงอายุ วัยกลางคน หนุ่มสาว เด็กวัยรุ่น ถ้าทุกคนมีจิตสำนึกสาธารณะ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เอาใจเขามาใส่ใจเรา และปฏิบัติตามกฎกติกาของสังคม เชื่อว่ามนุษย์ลุง มนุษย์ป้า แม้กระทั่งมนุษย์วัยรุ่นที่ชอบเอารัดเอาเปรียบผู้อื่น โดยไม่สนใจคนรอบข้าง คงจะลดจำนวนลงไปเยอะ ท้ายทีี่สุดสังคมก็จะน่าอยู่ขึ้น

แล้วคุณล่ะมีความคิดเห็นว่าอย่างไร?