กระเป๋ายางรถ ฝีมือ'สเริงรงค์'

กระเป๋าดีไซน์จากยางรถยนต์เป็นอีกงานของคนรักษ์สิ่งแวดล้อม ผลงานดีไซน์รักษ์โลกของหนุ่มคนนี้ เขาสร้างสรรค์ขึ้นมา โดยไม่ได้ตั้งใจทำตามกระแส แต่เขามีความผูกพันกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงวิถีชุมชนเป็นทุนเดิม

สเริงรงค์ วงษ์สวรรค์ นอกจากรักธรรมชาติ ยังชอบงานออกแบบเป็นชีวิตจิตใจ หลังจากเรียนจบด้านสถาปัตยกรรมจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และปริญญาโทด้านการตลาดจากอเมริกา จากนั้นทำงานเป็นสถาปนิกที่นั่น  3 ปี

เขาเลือกที่จะกลับมาทำงานในเมืองไทย เปิดสตูดิโอเล็กๆ Re-Leaf Studio เพื่อทำงานออกแบบบ้าน และทำผลิตภัณฑ์ของตัวเองแบรนด์ 'รับเบอร์ คิลเลอร์'( Rubber Killer) โดยการนำยางรถหลายประเภทที่ใช้แล้วมาทำกระเป๋าถือ กระเป๋าสตางค์ และอีกส่วนร่วมกับเพื่อน 'พาณุ งากุญชร' คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทำสมุดโน้ตจากใยกล้วย

1.สำหรับสเริงรงค์แล้ว ไม่ว่าธุรกิจหรือชีวิต เขาจะคำนึงถึงเรื่องสิ่งแวดล้อมและธรรมชาติ เขาบอกว่า ไม่ใช่คนที่รักสิ่งแวดล้อมแบบสุดๆ ชอบใช้ชีวิตแบบกลางๆ เหมือนเช่นที่แม่ของเขาก็ชอบปลูกผักที่สวนทูนอิน อ.แม่ริม จ. เชียงใหม่

"แม่ผมปลูกผักปลอดสาร และข้าวไร่บนพื้นที่เล็กๆ เรามีร้านอาหารเล็กๆ บนสวนทูนอิน เราใช้ผักที่ปลูกทำอาหารให้ลูกค้า เป็นอาหารไทยโบราณ และอาหารที่พ่อ(รงค์ วงษ์สวรรค์)ผมเคยทาน อาทิ แกงส้มเปลือกแตงโม ปลาตะเพียนต้มเค็ม ซี่โครงหมูอบกระหล่ำปลี ฯลฯ " สเริงรงค์ เล่าถึงชีวิตที่กลมกลืนกับธรรมชาติที่บ้านสวนทูนอิน

แม้จะมีความสนใจงานออกแบบที่เกี่ยวโยงกับสิ่งแวดล้อม และวิถีชีวิตที่ไม่ทำลายธรรมชาติ แต่เขาเลือกที่จะทำเท่าที่จะทำได้

"บางคนจะวางกรอบว่า การใช้ชีวิตไม่ทำลายธรรมชาติ ต้องเป็นอย่างนั้น อย่างนี้ สำหรับผมชอบแบบสบายๆ วันไหนอากาศเย็นสบาย ผมก็ปั่นจักรยาน อากาศร้อนๆ ผมก็ขับรถยนต์ ผมไม่ใช้ถุงพลาสติก แต่ใช้กระเป๋าที่ผมทำเองไปซื้อของ ก็ไม่ได้ทำให้ผมลำบากอะไร "

นั่นเป็นวิถีชีวิตที่เขาเลือกแล้ว เมื่ออยากจะดูแลสิ่งแวดล้อม ก็ต้องดูแลตัวเองให้มีความสุขด้วย รวมถึงจุนเจือชุมชนเท่าที่จะทำได้ เพราะธุรกิจเล็กๆ ของเขา นอกจากเน้นใช้วัสดุจากธรรมชาติ ยังใช้แรงงานจากชุมชนที่เป็นชาวเขา โดยให้ค่าแรงที่เป็นธรรม

"ผมอยู่เชียงใหม่ตั้งแต่เด็ก อยู่กับธรรมชาติและเห็นการเปลี่ยนแปลง เมื่อก่อนฤดูร้อนก็ไม่ร้อน อากาศเย็นสบาย แต่ปัจจุบันทุกอย่างเปลี่ยนไป ไม่เหมือนสมัยผมเด็กๆ ผมก็เลยรู้สึกอยากทำงานออกแบบด้านสิ่งแวดล้อม มันมีความท้าทายกว่าการทำงานตามโจทย์ทั่วไป"

2.ก่อนที่จะมีผลิตภัณฑ์กระเป๋าแบรนด์ Rubber Killer ของตัวเอง สเริงรงค์ เคยทำงานดีไซน์ชิ้นอื่นจากวัสดุธรรมชาติ เมื่อ 5 ปี เขาและเพื่อนร่วมกันทำสมุดบันทึกจากส่วนประกอบของต้นกล้วย เพราะเห็นว่ากล้วยเป็นพืชที่มีอยู่อย่างเหลือเฟือ ใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน จะเหลือก็แต่ลำต้นที่ยังไม่ค่อยมีใครนำมาใช้ประโยชน์ เขาและเพื่อนศึกษาค้นคว้าการทำกระดาษจากต้นกล้วยอย่างจริงจัง

"บ้านบนอยู่บนดอย มีสวนกล้วยเยอะ ผมก็เลยคิดว่าน่าจะนำมาทำอะไรได้บ้าง ทดลองทำกระดาษกับเพื่อนใช้วิธีคล้ายๆ การทำกระดาษสา ตอนแรกก็ไม่รู้ว่าคนอื่นเคยทำมาแล้ว ซึ่งในประเทศไทยก็มีบ้าง และประเทศแถบลาตินอเมริกาก็ทำกันเยอะ เราก็ดูลักษณะกล้วยที่มีอยู่ในประเทศไทย คิดให้แตกต่างโดยการทำกระดาษให้มีความแข็งแรงมากขึ้น และทำพื้นผิวไม่เหมือนคนอื่น ใช้ทุกส่วนของต้นกล้วยมาทำปกสมุด แล้วใส่ดีไซน์"

เนื้อกระดาษแข็งแรงจากใยกล้วย เน้นพื้นผิวที่สื่อถึงภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น ลายเสื่อกกหรือลายจักสาน โดยใช้วิธีพิมพ์ปั๊มลวดลายบนกระดาษ กลายเป็นงานร่วมสมัยที่สเริงรงค์และเพื่อนภูมิใจ

"ผมทำสมุดจากต้นกล้วยก่อนไปอเมริกาและเลิกไปช่วงหนึ่ง ช่วงที่เรียนอเมริกา ผมทำงานหลายอย่างส่งเงินมาเป็นทุนให้เพื่อนทำสมุดจากใยกล้วย เรื่องนี้เหมือนความฝัน และตอนนี้ยังทำต่อ"

ช่วงที่ใช้ชีวิตในอเมริกา เขาทำงานหลายอย่าง ตอนที่ทำงานในห้องสมุดมหาวิทยาลัย ช่วงนั้นสเริงรงค์รู้สึกเบื่อ เมื่อเห็นกระดาษเหลือใช้ทิ้งๆ ขว้างๆ ในห้องสมุด จึงนำกล่องกระดาษมาทำปกเย็บกระดาษเป็นเล่มแจกนักศึกษาในมหาวิทยาลัยรวมๆ กว่า 300 เล่ม

"ตอนนั้นมีคนลือกันว่า มีคนบ้าทำสมุดแจกในมหาวิทยาลัย รองอธิการบดีจึงตามหา เพราะเป็นมหาวิทยาลัยเล็กๆ หาไม่ยาก เขาชวนผมมาช่วยทำโครงการด้านสิ่งแวดล้อมในมหาวิทยาลัยจนสนิทสนมกัน และเขาได้ช่วยเหลือผมเรื่องทุนการศึกษาบางส่วน"

สเริงรงค์ช่วยคิดโครงการประหยัดน้ำและไฟฟ้าในห้องสมุด กระทั่งเรียนจบ เขาทำงานประจำเป็นสถาปนิกที่อเมริกา แต่นั่นไม่ใช่สิ่งท้าทายในชีวิต การตามหาของเก่าที่มีดีไซน์แปลกๆ กลับเป็นเรื่องสนุกและท้าทายมากกว่า เขาชอบเดินในตลาดชุมชนย่านต่างๆ

"ผมเรียนออกแบบ และชอบของเก่าเป็นชีวิตจิตใจ เวลาทำงานออกแบบกระเป๋า ถ้าไม่สวย ผมโยนทิ้ง ทำใหม่เลย " เขาเล่าถึงจุดเริ่มต้นของการทำกระเป๋าจากยางรถ หลังจากกลับมาใช้ชีวิตในเมืองไทย

3.หลังจากกลับมาเมืองไทยเพื่อทำงาน และสานฝันทำสมุดบันทึกจากใยกล้วยต่อ ช่วงจังหวะที่นั่งทำสมุด เห็นยางรถจักรยานที่นำมาทำสันปกสมุดกองอยู่ เขาจึงลองออกแบบและเย็บกระเป๋าสตางค์ ตอนแรกเย็บออกมาไม่สวย จึงนำไปให้ช่างเย็บผ้าชาวเขาช่วยเย็บให้ พอเพื่อนเห็นก็ชอบและขอไปใช้

"ส่วนใหญ่ไม่มีใครอยากเย็บกระเป๋าจากยางรถ แต่ผมเจอช่างเย็บผ้าชาวเขาที่ทำออกมาได้สวย ก็เลยคิดว่าน่าจะทำขาย เพราะตัวยางมีลักษณะเหนียวหนาและทนทาน เป็นผลิตภัณฑ์ที่ใช้งานได้นาน ผลตอบรับค่อนข้างดี" สเริงรงค์ เล่าถึงผลิตภัณฑ์แบรนด์ Rubber Killer หนึ่งในผลงานจาก Re-Leaf Studio ซึ่งใช้แรงจากชุมชนชาวเขาและกลุ่มแม่บ้านในชุมชน

"ผมให้ค่าจ้างในราคาที่ยุติธรรม เพราะผมเห็นว่ารายได้ที่คนทั่วไปให้ค่อนข้างต่ำ ทำให้รายได้ของพวกเขาดีขึ้น แม้จะมีข้อจำกัดด้านวัสดุอยู่บ้างในเรื่องการขึ้นรูปด้วยยางรถทำได้ยาก แต่พวกเขาทำออกมาได้ดี และผมเองก็พยายามหาวัสดุอื่นๆ พวกผ้ามาผสมผสาน เพื่อทำให้น้ำหนักเบา โดยใช้กลุ่มแม่บ้านในชุมชนช่วยทำ "

ธุรกิจเล็กๆ บนวิถีความเอื้ออาทร ไม่กดขี่แรงงาน เพื่อให้ได้กำไรมากๆ เป็นอีกแนวทางที่สเริงรงค์ปฏิบัติมาตั้งแต่เริ่มต้น เขาบอกว่า เมื่อทำธุรกิจกับพวกเขาก็ควรให้ค่าจ้างในราคายุติธรรมและดูแลครอบครัวพวกเขาบ้าง เขาจึงนำรายได้บางส่วนมอบเป็นทุนการศึกษาให้ครอบครัวช่างเย็บกระเป๋าชาวเขา

"เราไม่ได้เป็นองค์กรขนาดใหญ่ เป็นธุรกิจเล็กๆ ผมก็ช่วยเหลือลูกๆ ชาวเขาในเรื่องการศึกษาบ้าง พวกเขาลำบากมากกว่าเรา ตอนนี้ผมและเพื่อนๆ กำลังจะทำโครงการช่วยเหลือเด็ก พวกเราจำได้ว่า ตอนที่เรียนอยู่ปีสองไปฝึกงานที่อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ เคยไปสร้างโรงเรียนเล็กๆ และโรงเรียนก็ยังเล็กเหมือนเดิม ผมอยากหาเงินบริจาคและซื้ออุปกรณ์คอมพิวเตอร์ให้ ผมอาจทำกระเป๋ามาขายหารายได้เพื่อให้การศึกษาของเด็กๆ ผมบริจาคให้เต็มๆ เลย "

เพราะวัสดุเหลือใช้ในโลกใบนี้ยังมีอีกมากมาย เมื่อนำมาประกอบเข้ากับความคิดสร้างสรรค์ ก็สร้างธุรกิจได้ เหมือนเช่นหนุ่มคนนี้ที่เชื่อเช่นนั้น  แต่สิ่งสำคัญคือ เมื่อมีธุรกิจสร้างรายได้ ก็ควรใส่ใจกับชุมชนบ้าง

"ในมุมหนึ่งผมทำงานเพื่อชุมชน อีกมุมชอบงานดีไซน์สวยๆ แต่ไม่จำเป็นต้องใส่ผ้าฝ้าย สะพายย่าม นั่นเป็นแค่เปลือก แม้ผมจะทำงานกับชุมชน แต่ไม่จำเป็นต้องใช้ชีวิตแบบคนในชุมชน"