เทียบค่าโดยสารรถไฟฟ้าไทยกับเพื่อนบ้าน
ในปัจจุบัน รถไฟฟ้าจัดเป็นบริการขนส่งสาธารณะที่สำคัญสำหรับคนกรุงเทพ อัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าจึงเป็นประเด็นที่หลายคนสนใจว่ามันมากหรือน้อย ถูกหรือแพงแค่ไหน อย่างไร
ในทางปฏิบัติ การพิจารณาเปรียบเทียบค่าโดยสารรถไฟฟ้านั้นทำไม่ได้ง่ายนักด้วยหลายสาเหตุ เพราะกิจการรถไฟฟ้าในเมืองใหญ่ๆทั่วโลกมีความแตกต่างกันค่อนข้างมาก ทั้งในเชิงเทคนิคและต้นทุนการให้บริการ เช่น ชนิดของรถไฟที่ใช้ ความยาวของราง ระยะห่างระหว่างสถานี หรือปริมาณการใช้บริการของประชาชนในเมืองนั้นๆ (ยิ่งคนใช้เยอะ ราคาต่อหน่วยก็ควรจะถูกกว่า) หรือกระทั่งความแตกต่างด้านการคิดราคาค่าโดยสาร เช่น ในบางเมืองคิดค่าโดยสารตามโซน (ลอนดอน) บางเมืองคิดแบบเหมาจ่ายราคาเดียวแต่จำกัดเวลาการใช้งาน (นิวยอร์ก) ขณะที่ประเทศไทยคิดราคาตามจำนวนสถานี
อย่างไรก็ตาม เราได้ลองเลือกราคาค่าโดยสารรถไฟฟ้าในบางเมืองขึ้นมาเปรียบเทียบให้เห็น โดยใช้หลักการพิจารณาดังนี้
- คิดราคาตามสถานีแบบเมืองไทย
- เลือกเส้นทางที่มีความยาวใกล้เคียงกัน โดยความยาวรถไฟฟ้า BTS สายสุขุมวิทคือ 22.25 กิโลเมตร[1] ส่วนความยาวรถไฟใต้ดินคือ 20 กิโลเมตร[2]
- พิจารณาเฉพาะตั๋วโดยสารแบบเที่ยวเดียว ราคาเต็ม ไม่นับตั๋วโปรโมชั่น
ด้วยเงื่อนไขข้างต้น เราจะได้ราคารถไฟฟ้าจาก 4 ประเทศมาพิจารณาเปรียบเทียบกัน คือค่าโดยสารรถไฟสาย Tsuen Wan ของฮ่องกง[3] สาย North East ของสิงคโปร์[4] สาย 5 ในกรุงเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน[5] และ Tokyo Metro Fukutoshin Line ของญี่ปุ่น[6]
Metropolitan Railway retail prices in local currency unit | ||||||
No. Station | BTS (THB) |
MRT (THB) |
MTR Hong Kong(Tsuen Wan Line) (HKD) |
SMRT Singapore(North East Line) (SGD) |
Shanghai MetroLine 5 (RMB) |
Tokyo Metro (Fukutoshin Line) (JPY) |
1 | 15 | 16 | 4 | 1.2 | 2 | 160 |
2 | 20 | 18 | 4 | 1.5 | 2 | 160 |
3 | 20 | 20 | 5 | 1.5 | 2 | 160 |
4 | 25 | 22 | 5 | 1.5 | 3 | 190 |
5 | 25 | 25 | 6 | 1.7 | 3 | 190 |
6 | 30 | 27 | 6 | 1.7 | 3 | 190 |
7 | 30 | 29 | 8 | 1.7 | 3 | 190 |
8 | 35 | 31 | 8 | 1.9 | 3 | 230 |
9 | 35 | 34 | 9 | 1.9 | 3 | 230 |
10 | 50 | 36 | 9 | 2.1 | 3 | 230 |
11 | 50 | 38 | 9 | 2.1 | n/a | 230 |
12 | 50 | 40 | 9 | 2.1 | n/a | 230 |
13 | 50 | 40 | 9 | 2.2 | n/a | 230 |
14 | 50 | 40 | n/a | 2.2 | n/a | 270 |
15 | n/a | n/a | n/a | 2.2 | n/a | 270 |
Length (km) | 22.25 | 20 | 16 | 20 | 17.2 | 20.2 |
และหากใช้อัตราแลกเปลี่ยนในปัจจุบัน[7] จะได้ตัวเลขดังนี้
Metropolitan Railway retail prices in THB at market FX rate | ||||||
No. Station | BTS (THB) |
MRT (THB) |
MTR Hong Kong(Tsuen Wan Line) (THB) |
SMRT Singapore(North East Line) (THB) |
Shanghai MetroLine 5 (THB) |
Tokyo Metro (Fukutoshin Line) (THB) |
1 | 15 | 16 | 15.10 | 28.52 | 9.49 | 48.81 |
2 | 20 | 18 | 15.10 | 35.65 | 9.49 | 48.81 |
3 | 20 | 20 | 18.87 | 35.65 | 9.49 | 48.81 |
4 | 25 | 22 | 18.87 | 35.65 | 14.24 | 57.96 |
5 | 25 | 25 | 22.64 | 40.40 | 14.24 | 57.96 |
6 | 30 | 27 | 22.64 | 40.40 | 14.24 | 57.96 |
7 | 30 | 29 | 30.19 | 40.40 | 14.24 | 57.96 |
8 | 35 | 31 | 30.19 | 45.15 | 14.24 | 70.16 |
9 | 35 | 34 | 33.96 | 45.15 | 14.24 | 70.16 |
10 | 50 | 36 | 33.96 | 49.90 | 14.24 | 70.16 |
11 | 50 | 38 | 33.96 | 49.90 | n/a | 70.16 |
12 | 50 | 40 | 33.96 | 49.90 | n/a | 70.16 |
13 | 50 | 40 | 33.96 | 52.28 | n/a | 70.16 |
14 | 50 | 40 | n/a | 52.28 | n/a | 82.37 |
15 | n/a | n/a | n/a | 52.28 | n/a | 82.37 |
Length (km) | 22.25 | 20 | 16 | 20 | 17.2 | 20.2 |
ซึ่งโดยหลักแล้วการเปรียบเทียบราคาสินค้า/บริการระหว่างประเทศ จำเป็นต้องคำนึงถึง “ค่าครองชีพ” ที่แตกต่างกันด้วย ดังนั้นจึงต้องใช้หลัก Purchasing Power Parity (PPP) ทำการแปลงค่าโดยสารให้ “เสมือนเป็นเงินดอลล่าร์” ทั้งหมด โดยเมื่อใช้ตัวเลข PPP conversion factor ของปี 2011 จากธนาคารโลก[8] จะได้อัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าออกมาเป็นหน่วย US Dollar (PPP-adjusted) ดังที่เห็นใน
Metropolitan Railway retail prices in PPP-adjusted US Dollar | ||||||
No. Station | BTS (PPP USD) |
MRT (PPP USD) |
MTR Hong Kong(Tsuen Wan Line) (PPP USD) |
SMRT Singapore(North East Line) (PPP USD) |
Shanghai MetroLine 5 (PPP USD) |
Tokyo Metro (Fukutoshin Line) (PPP USD) |
1 | 0.86 | 0.92 | 0.74 | 1.16 | 0.48 | 1.48 |
2 | 1.15 | 1.03 | 0.74 | 1.45 | 0.48 | 1.48 |
3 | 1.15 | 1.15 | 0.93 | 1.45 | 0.48 | 1.48 |
4 | 1.43 | 1.26 | 0.93 | 1.45 | 0.72 | 1.75 |
5 | 1.43 | 1.43 | 1.11 | 1.64 | 0.72 | 1.75 |
6 | 1.72 | 1.54 | 1.11 | 1.64 | 0.72 | 1.75 |
7 | 1.72 | 1.66 | 1.48 | 1.64 | 0.72 | 1.75 |
8 | 2.00 | 1.77 | 1.48 | 1.83 | 0.72 | 2.12 |
9 | 2.00 | 1.94 | 1.67 | 1.83 | 0.72 | 2.12 |
10 | 2.86 | 2.06 | 1.67 | 2.02 | 0.72 | 2.12 |
11 | 2.86 | 2.17 | 1.67 | 2.02 | n/a | 2.12 |
12 | 2.86 | 2.29 | 1.67 | 2.02 | n/a | 2.12 |
13 | 2.86 | 2.29 | 1.67 | 2.12 | n/a | 2.12 |
14 | 2.86 | 2.29 | n/a | 2.12 | n/a | 2.49 |
15 | n/a | n/a | n/a | 2.12 | n/a | 2.49 |
Length (km) | 22.25 | 20 | 16 | 20 | 17.2 | 20.2 |
จะเห็นว่าอัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้า เมื่อคิดแบบเทียบ “ค่าครองชีพ” (PPP-adjusted) ของเซี่ยงไฮ้นั้นถูกมาก ฮ่องกงถูกกว่ากรุงเทพในทุกกรณี ขณะที่สิงคโปร์จะแพงกว่าไทยเมื่อเดินทางระยะสั้นๆ แต่ไทยจะแพงกว่าเมื่อเดินทางระยะไกลขึ้น เช่นเดียวกับญี่ปุ่นที่จะแพงกว่าทั้ง BTS และ MRT เมื่อเดินทางระยะสั้นๆ แต่เมื่อเดินทางระยะไกลขึ้นราคากลับถูกกว่าโดยเฉพาะเมื่อเทียบกับ BTS
อ้างอิง
[1] http://th.wikipedia.org/wiki/รถไฟฟ้าบีทีเอส
[2] http://www.bangkokmetro.co.th/ticket.aspx?Lang=Th&Menu=13
[3] http://www.mtr.com.hk/chi/fares_tickets/images/SingleJourneyFare.pdf
[4] http://www.smrt.com.sg/Trains/NetworkMap.aspx
[5] http://www.shmetro.com/node155/node157/201004/con103671.htm
[6] http://www.tokyometro.jp/en/ticket/search/index.php
[7] อัตราแลกเปลี่ยนที่ใช้คำนวณ 1 HKD = 3.773 THB, 1 SGD = 23.761 THB, 1 RMB = 4.744 THB, 100 JPY = 30.5041 THB
[8] http://data.worldbank.org/indicator/PA.NUS.PPP