ด้านดีๆของระบบโซตัส
สิ่งที่ปรากฏเป็นปัญหาอยู่ในกระแสหลักในช่วงเปิดเทอมก็คงหนีไม่พ้นปัญหาการรับน้องใหม่เข้ามหาวิทยาลัย หรือแม้กระทั้งโรงเรียน และวิทยาลัยอาชีวะบางแห่ง ซึ้งการรับน้องกลายเป็นประเพณีที่ทำกันอย่างพร่ำเพรื่อไม่มีกฎระเบียบควบคุม บางครั้งคล้ายๆกับกลายเป็นการสนองความต้องการของคนที่มาก่อนเท่านั้น
เราจะต้องย้อนมาดูต้นตอของเหตุจริงๆ ที่เกิดขึ้น ว่าทำไมจึงเกิดปัญหาเหมือนๆ ซ้ำๆ กันในหลายมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ โซตัส( sotus) เป็นคำที่ได้ยินและเรียกกันบ่อยมากในช่วงการรับน้อง มันเป็นระบบที่หักล้างไปในตัวของมันเอง มีทั้งดีและไม่ดี ระบบโซตัสจะเป็นสิ่งที่แฝงอยู่ในระบบโครงสร้างโดยรวมของแต่ละคณะ ซึ่งค่อนข้างจะแตกต่างกันว่าจะมากหรือจะน้อย จะโซตัสแบบแข็งจัดหรือแบบทางสายกลาง
ทุกวันนี้เทคโนโลยีมีมาก ความสะดวกสบายก็ตามมา คนรุ่นใหม่ก็พยายามแสวงหาอัตลักษณ์ของตนเอง ตามหาความเป็นปัจเจกใส่ตนเองมากขึ้น ไม่เข้าข้องเกี่ยวกับสังคมหรือมันอาจเป็นสิ่งที่พวกเขากลัว กลัวที่จะเผชิญกับสภาพที่เป็นความจริง นี่แหล่ะที่คนรุ่นใหม่ที่ยังคงแนวคิด อย่ากลัวและกล้าที่จะเผชิญ ซึ่งสิ่งที่เป็นภาพรวมแล้วนั้นน่ะพวกเขายังคงอยู่ในวงสังคมเล็กๆ ของพวกเขา โดยที่ไม่ยอมรับกับสังคมใหญ่ และผลที่ตามมาคือการทนรับกับสภาพ หรือสภาวะการกดดัน การกดขี่หรือแม้กระทั้งกรอบเก่าแก่ที่กั้นพวกเขาไว้ไม่ไหว จึงเกิดการต่อต้านระบบ บางคนอาจกดดันจนเกิดการตัดสินใจที่ผิดพลาด
แต่สิ่งที่เริ่มมองเห็นมากขึ้นและชัดเจนคือยุคสมัย มันสามารถเปลี่ยนระบบ จากโซตัสที่แข็งจัดอาจเปลี่ยนหรือปรับให้มันเข้ากับยุคสมัย แต่สิ่งที่โซตัสจะยังคงอยู่และสำคัญอย่างยิ่งคือตัวแกนข้างในของระบบจริงๆ ซึ่งมันเป็นสิ่งที่ไม่เหมือนกันแต่ล่ะที แต่ล่ะที่จะมีความเป็นระบบของตนเอง ซึ่งมันสามารถรักษากฎประเพณีภายในของแต่ล่ะที่เอาไว้ได้
จากประสบการณ์จริงๆของดิฉันในฐานะนักศึกษาของมหาวิทยาลัยที่มีระบบโซตัสยาวนานเกือบ 80 ปี และทุกวันนี้ก็ยังเป็นแบบนั้นอยู่ อาจมีการเปลี่ยนแปลงบ้างเพื่อความเหมาะสมต่อสภาพที่เปลี่ยนไปของสังคม ระบบโซตัสไม่ได้มีแค่ด้านร้ายๆอย่างเดียว น้องใหม่อย่าเพิ่งกลัวถ้ายังไม่ได้เผชิญ โซตัสไม่ได้มีแค่การว๊าก แต่มันมีคำสอนอยู่ในนั้นด้วย
วันแรกที่เราเข้าไปเรียนเราไม่รู้จักใครเลย บางคนเข้ากับคนง่ายก็ดีไป แต่บางคนไม่กล้าแม้ที่จะเริ่มพูดกับเพื่อนใหม่ คนเราต่างถิ่นต่างที่มามันไม่เหมือนกันทุกคนหรอก ระบบโซตัสนี่แหละที่ช่วยให้เราได้คุยกัน เห็นใจเพื่อนยามทุกข์ยาก เข้าใจซึ่งกันและกัน กล้ารับฟังเสียงวิพากษ์วิจารณ์ของรุ่นพี่ โซตัสดีๆไม่มีใครเขาฆ่า หรือตบตีคุณหรอก เชื่อสิพี่ที่ยืนล้อมหน้าล้อมหลังคุณอยู่นั่นจะเป็นคนแรกที่เจ็บตัวก่อนถ้าหากมีอะไรเกิดขึ้นกับคุณ
ในกลุ่มรุ่นน้องที่มาใหม่ต้องมีบ้างล่ะ คนที่เป็นนักเลงเก่า และไม่กลัวใคร แต่ถ้าไม่มีอะไรร้ายแรงจะไม่แยกน้องออกจากกันเด็ดขาด ระบบโซตัสถ้าจะทำโทษจะต้องโดนด้วยกันแต่ไม่มีอะไรร้ายแรงหรอกนะอย่างมากก็แค่ว๊ากเสียงดังๆ เรายืนฟังพี่ว๊ากก็สนุกดี มันไม่เหนื่อยบ้างหรือไงตะโกนอยู่ได้แต่ก็เป็นการฝึกเราอย่างหนึ่งนะความอดทนไงล่ะ ทนฟังในสิ่งที่เราไม่ผิดให้คนที่ทำผิดมันเกิดความสำนึกสงสารและเห็นใจเพื่อน เป็นการละลายพฤติกรรม ทีหลังจะได้ไม่กล้าทำอีก
ระบบโซตัสพี่กับน้องจะผูกพันกันมาก มีเรื่องอะไรก็มาคุยกันได้ เรื่องเรียนเรื่องงาน หรือแม้แต่เรื่องเงิน พากันก้าวผ่านชีวิตนักศึกษามหาวิทยาลัยไปด้วยกัน เรียนจบไปก็ยังติดต่อไปมาหาสู่กันอยู่ พี่บางคนไม่เคยรู้จักกันเลย แต่พอรู้ว่าจบจากที่เดียวกันเขาจะต้อนรับขับสู้เราเป็นอย่างดี เรื่องนี้เกิดขึ้นแล้วจริงๆ ชีวิตคนเรามันไม่สุขสบายไปตลอดหรอก สักวันหนึ่งเราอาจจะลำบาก คนที่ยื่นมือเข้ามาช่วยเราก็รุ่นพี่ที่ว๊ากเราอยู่นี่แหละ แล้วเราจะซาบซึ้งและภาคภูมิใจกับคำว่าโซตัส
อย่ากลัวถ้ายังไม่ได้ลอง เห็นแต่กระทู้แอนตี้โซตัสจนน้องๆที่กำลังจะเข้าไปเรียนในมหาวิทยาลัยที่เป็นระบบโซตัสกลัวกันไปหมดแล้ว โซตัสดีๆก็มีไม่ได้โหดร้ายไปหมดหรอก ลองทำสิ่งที่ไม่เคยทำดูเสียบ้าง ชีวิตจะได้มีสีสันกล้ายอมรับ และยอมนั่งฟังความคิดเห็นของคนอื่นทั้งที่เราไม่มีนิสัยแบบนั้นเลย รู้จักคนเยอะแยะ พอจบจากมหาวิทยาลัยไปไม่ว่านานแค่ไหน เราก็จะยังจำคืนวันของการรับน้องได้ดี นำกลับมาเล่ากะเพื่อนรุ่นอย่างสนุกสนานเฮาฮา คิดถึงวันเก่าๆ วันที่เราเผชิญเรื่องต่างๆมาด้วยกันทั้งยิ้ม ทั้งเศร้า แต่เราก็ผ่านมาได้ ไม่มีอะไรน่ากลัวเลยสำหรับการรับน้องในระบบโซตัสจริงๆ
ไม่ได้ว่าหากใครจะแอนตี้ แต่อยากเสนอด้านดีๆของโซตัสให้ทุกคนที่เข้ามาในกระทู้นี้ได้เห็นบ้าง อย่ามองโลกแค่ด้านเดียว